Over engelen en demonen

18 januari 2021     door Marc Peeters

Sint-Alexander en de draak

Donald J. Trump blijft de gemoederen beroeren, exact wat hij wil. In nota bene de Belgische Kamer van volksvertegenwoordigers associeerde Open VLD-premier Alexander De Croo in zijn bekende belerende stijl de Vlaams-nationalistische oppositie van de N-VA en Vlaams Belang met aanhangers van de narcistische megalomaan (07/01/2021). Beide partijen wagen het immers de democratische legitimiteit van zijn regering in vraag te stellen. De zevendwergencoalitie (met PS-voorzitter Paul Magneto als de echte chef) heeft geen meerderheid in Vlaanderen, maar dat vormt formeel-juridisch geen inbreuk op de Grondwet. Logica is daarin geen vereiste, zeggenschap van wie het gros van de federale rekeningen betaalt, al evenmin. De interventie van zoetsappige Alexander was goedkoop en meerdere bruggen te ver. Bedenk daarbij dat zijn unitaire campagne ‘1 ploeg van 11 miljoen’ in totaal 3.070.255 euro belastinggeld heeft gekost (de Kamer 12/01/2021). Prioritaire uitgave in de strijd tegen het coronavirus, uiteraard. In het Kamerdebat van donderdag 7 januari moest vooral Theo Francken het ontgelden. De ideale kop-van-jut van drammerige figuren als Kristof Calvo, de gifgroene fractieleider. Al hoort het gebakkelei tussen beide kemphanen vooral thuis in het politieke theater dat ze graag opvoeren (Knack 23/12/2020). De zeloten van s.pa (of is het nu al Vooruit-met-de-geit?) en Groen kapittelden Twitter Theo omdat hij ooit gezegd had dat Herr Drumpf (de oorspronkelijke familienaam) ‘op een slimme manier aan politiek doet’. Als ‘slim’ staat voor ‘sluw’ en ‘uitgekookt’ heeft Francken gelijk, maar die nuance ontgaat mensen met een bord voor hun kop. Calvo ziet in de Vlaams-nationalistische partijen superverspreiders van het ‘virus van de haat’. De regeringspartijen zijn daartegen het vaccin. Toe maar. Alle remmen los. Jean-Pierre Rondas op Doorbraak;be 16/01/2021: ‘Het lijken me vooral de politiek correcte linkse en woke wereldverbeteraars te zijn die, door haat bezeten, met de haatknuppel slingeren. Het is dan ook bij hen dat de haat als motor fungeert; zij zijn het die zich, indien niet in staat van oorlog, dan toch in staat van haat bevinden, en état de haine (André Glucksmann ‘Le discours de la haine’).’

 

 

Het incident in de Kamer is een illustratie van dezelfde zure hooghartigheid die in de Verenigde Staten de demon Trump heeft opgeroepen. Onder impuls van Nancy Pelosi, actueel voorzitster van het Huis van Afgevaardigden, en Chuck Schumer, fractieleider in de Senaat, hebben de Democraten de verkiezingsoverwinning van Trump tegen Hillary Clinton in 2016 nooit verteerd. Door te blijven fulmineren en procedures in te stellen, hebben ze een venijnig klimaat van polarisatie gecreëerd, dat Trump met sardonisch genoegen heeft uitgebuit (zijn favoriete term is ‘heksenjacht’). Hij blijft met zijn gezwollen retoriek de ‘basket of deplorables’ aanspreken en hun frustraties ophitsen. Zij ervaren de politiek-intellectuele elite in Washington als minachtend en uitsluitend gericht op eigen macht en gewin. Dat laatste is precies wat hun kampioen ambieert, maar hij weet die perceptie meesterlijk om te draaien. In zijn functie van president waren trouwens niet alle beleidsdaden van brallende Donald fout. De kans bestaat zelfs dat hij de recente presidentsverkiezingen zou hebben gewonnen tegen de toch vrij kleurloze Joe Biden, als daar niet die vermaledijde coronacrisis was uitgebroken die hij door gebrek aan staatsmanschap niet wist aan te pakken, laat staan onder controle te krijgen. Verliezen is voor Trump een affront aan zijn torenhoog ego, zijn psychopathie krijgt nu helemaal de vrije loop.

Donald the Menace blijft ondanks zijn strapatsen een factor van betekenis. Ruim 74 miljoen Amerikanen hebben op hem gestemd. Die behoren gelukkig niet allemaal tot de losgeslagen, tierende meute die op 6 januari ll. het Capitool in Washington heeft bestormd en vernieling gezaaid. De onverantwoorde, opruiende taal van Trump heeft daar ongetwijfeld toe bijgedragen. De facto was het aanzetten tot rebellie. Mogelijk was hij zelf verrast door het resultaat waardoor hij in fine iedereen opriep naar huis te gaan. ‘In vrede’, een scheut hypocrisie kan nooit kwaad. Ook al hadden de meest fanatieke oproerkraaiers daartoe de intentie, een staatsgreep was het niet, tenzij eentje in de galerij van de Comedy Capers met in de hoofdrollen Donny ‘der Putschistenführer’ (Der Spiegel 09/01/2021) en Jack the Bizon. De gebrekkige bewaking van het Capitool is voer voor FBI-onderzoek, waarbij het contrast opvalt met de aanpak van bv. de ‘Black Lives Matter’-betogingen tegen endemisch politiegeweld. Jammer genoeg ontaarden ook die protesten dikwijls in plundering en brandstichting door geteisem dat misbruik maakt van de situatie. Net zoals de black blocs dat doen bij manifestaties van o.m. de gilets jaunes in Parijs of Brussel. Blijkbaar gaat het om visceraal gewelddadige anarchisten en amokmakers, waarbij de vraag rijst cui bono? Is het louter toeval of hebben sommige politici en instanties baat bij die ongeregeldheden? Relschoppers hebben weinig aansporing nodig om hun lusten te botvieren, zie de voetbalhooligans. Het wangedrag van Trump maakt hem alleszins ongeschikt om ooit nog een openbaar ambt te bekleden. Dat is precies wat zijn tweede impeachment beoogt.

Disruptie stuwt innovatie, maar het begrip betekent ontwrichting, het haalt zekerheden onderuit, niet alleen voor bedrijven, maar ook voor mensen.

Big Tech of Big Brother?

In België levert de federale regering of wat Jean-Pierre Rondas de rattenkoning noemt, alle inspanningen om de N-VA en Vlaams Belang weg te zetten als één identitaire, staatsondermijnende pot nat. Ook hier diezelfde smalende attitude tegenover de kiezers van vooral Vlaams Belang, in een schutkring geplaatst alsof ze aan varkenspest lijden. Het discours van De Croo jr. over ‘inclusiviteit’ en de nood aan ‘verbinding’ heeft totalitaire trekjes (Bart Maddens, politicoloog KU Leuven, in De Tijd van 12/01/2021). Het bekt lekker bij de achterban en in de bevriende media, maar moreel superieure terechtwijzingen over retoriek en taalhygiëne bieden geen antwoord op de verzuchtingen van mensen die zich door globalisering, digitalisering en robotisering in de steek gelaten voelen, die migratiedruk en multiculturalisme als een bedreiging ervaren, die klimaatmarsen als een tijdverdrijf beschouwen voor verwendekindjesprogressieven, die hun leefwereld en de toekomst van hun kinderen zien afbrokkelen. Disruptie stuwt innovatie, maar het begrip betekent ontwrichting, het haalt zekerheden onderuit, niet alleen voor bedrijven, maar ook voor mensen. In België, in de Verenigde Staten, in de Europese Unie of elders in de wereld. De voortdurende vermaningen over hun leefwijze en hun gebrek aan inlevingsvermogen in het woke zijn (wit versus blank, kolonialisme als erfzonde, racisme als grondstroom, onbestemde seksuele identiteit, de auto als vijand) valt bij de ‘deplorables’ (de beklagenswaardigen) op een ijskoude steen. Hun verlangens, wensen en dromen zijn bedreigd. Ze voelen zich niet gerespecteerd, wat de voedingsbodem vormt voor hun woede en wrok, rechts en links. Dit fenomeen negeren, getuigt van onbehoorlijk bestuur en spreidt het bedje van het populisme. De slachtoffercultuur die eenzijdig mikt op mensen met een migratieachtergrond, draagt extra bij tot het gistende ongenoegen dat bij betogingen en verkiezingen naar buiten gulpt. Met een doordringende geur van verrotting.

Vier jaar lang, het regnum van Donald de Verschrikkelijke, kregen de Amerikaanse technologiereuzen de wind van voren van de politiek weldenkenden omdat ze volgens hen Trump een forum gaven om zijn alternatieve feiten, oprispingen, halve waarheden en regelrechte leugens te spuien. Tegen Twitter en Facebook regende het verwijten. Nu Jack Dorsey (Twitter), Mark Zuckerberg (Facebook), Tim Cook (Apple), Sundar Pichai (Google/Alphabet) en Jeff Bezos (Amazon.com) eindelijk hebben ingegrepen, is het weer niet goed. Twitter heeft Trump definitief verbannen. Facebook, Instagram, YouTube en Snapchat hebben minstens tijdelijk zijn accounts gesloten. De andere Big Tech-bedrijven verhinderen de toegang van Raging Donald tot de klassieke sociale media, maar maken het ook alternatieven als Parler moeilijk door geen apps beschikbaar te stellen op hun platformen (Apple, Google) of toegang tot noodzakelijke servers te weigeren (Amazon.com). De engel van de Gutmenschen, Mutti Angela Merkel, tevens Duits bondskanselier (nog even), is not amused. Zij vindt dat het enkel de overheid toekomt om te stipuleren wie toegang krijgt tot sociale netwerken, wat de definitie is van waarheid en verzinsel, wat via factchecks het onderscheid is tussen vaststaande feiten en fake news. Om koude rillingen van te krijgen. Liever een commercieel bedrijf dat heldere gedragsregels bepaalt op het platform waarvan het de eigendom bezit, dan een overheid die voorschriften vastlegt gefundeerd op de ideologie die ze aanhangt binnen een regeringsmeerderheid. In dat laatste geval belandt de vrije meningsuiting op het schavot en gaan de verwerpelijke standpunten helemaal ondergronds, waardoor ze voor hun doelpubliek nog aantrekkelijker worden (de verboden vrucht) en geen weerwoord krijgen. Wat bovengronds overblijft, is ‘een overwegend technocratisch discours van experts, dat debat en inspraak vooropstelt, maar dat alleen toelaat voor de inner circle’ (historicus Fabian Van Samang in De Standaard van 14/01/2021). ‘If we don't believe in freedom of expression for people we despise, we don't believe in it at all’ (Noam Chomsky).

 

 

We staan dicht bij het ministerie van Waarheid uit de magistrale dystopische roman ‘1984’ van George Orwell. De lange-tenen-nieuwspraak hebben we al. Kritiek op de regering is geen opruiing, geen rebellie. Aanzetten tot haat en geweld, racisme en discriminatie is alvast in België bij wet verboden. Justitie kan en moet ertegen optreden. Ook en wat te weinig het geval is, als het gaat om religieuze intolerantie en maatschappelijke uitsluiting (cancelcultuur). Zonder onderscheid van individu, bedrijf of instelling. Zonder immuniteit voor politici, beleidsmakers, bewindvoerders, gezagsdragers of wie ook die tot de wetgevende, uitvoerende of rechterlijke macht behoort. ‘The truth is that all men having power ought to be mistrusted’ (James Madison, Founding Father van The United States of America en president van 1809 tot 1817). Het is opletten geblazen dat de aangekondigde overheidsregulering (Europese Unie, België) niet zoveel armslag krijgt dat satire, ironie, sarcasme en stand-up comedy straks de toestemming nodig hebben van een argwanende toezichthouder, dat kritiek op de overheid niet dient voorgelegd aan een ‘pluralistisch samengestelde’ commissie. Een boutade, maar in sommige regimes (China, Rusland, Saudi-Arabië, Iran) komt het daarop neer. Wat trouwens met de mainstreammedia die vandaag een vrijgeleide hebben om mensen en meningen in hokjes te duwen (framing) c.q. zonder vorm van proces aan de schandpaal te nagelen (trial by media)? Kunnen kranten dan nog het geheim van het  gerechtelijk onderzoek schenden of zoals recent De Standaard, citeren uit strafdossiers, nog voor de procedure voor de rechtbanken is afgerond? Of past dat nu juist wel in het plaatje? Is het verzwijgen door de staatszenders dat België wereldrecordhouder is in het aantal overlijdens door covid-19 per miljoen inwoners, desinformatie? 1.756 zijn het er intussen (San Marino telt er 1.913, een extrapolatie want het heeft slechts 33.970 inwoners).

Wat is desinformatie en wat waarheidsvinding? De overheid laten ingrijpen in de vrije meningsuiting is de doos van Pandora openen.

Wat de Big Tech-communicatiediensten aangaat, lijkt de oprichting naar Angelsaksisch model van een zelfregulerende, autonome autoriteit aangewezen. Door hen gefinancierd, maar aangestuurd door onafhankelijke experts, die ook voorzien in een beroepsinstantie bij uitsluiting of niet-toelating van personen of bedrijven tot de sociale media. Met inzage in de algoritmes van de grote onlineplatformen, die omwille van hun maatschappelijke functie een verplichting moeten aanvaarden tot universele dienstverlening (Europees parlementslid Geert Bourgeois in De Tijd van 13/01/2021). Met criteria van transparantie, objectiviteit en neutraliteit hoog in het vaandel. Zonder overheidsinmenging en risico op ideologische sturing. Zo is een ‘complottheorie’ in de enge definitie potentieel kwaadaardig, maar is het begrip gemakkelijk manipuleerbaar door bewindvoerders die berichten over mistoestanden, nepotisme, fraude, corruptie en verborgen agenda’s in de doofpot willen stoppen. Wie de geschiedenis van de jongste decennia overloopt, ziet onmiddellijk waar het gevaar schuilt cf. de Vietnamoorlog, de Latijns-Amerikaanse dictaturen, de oorlogen in Afghanistan, Irak, Syrië en Libië, de financiële malversaties van politici (Agusta-Dassault, Samusocial, Publifin/Nethys, Kucam), om er maar enkele te noemen. Wat is desinformatie en wat waarheidsvinding? De overheid laten ingrijpen in de vrije meningsuiting is de doos van Pandora openen. Censuur is een gevaarlijk goedje, het conflicteert met democratische grondrechten. ‘If liberty means anything at all, it means the right to tell people what they do not want to hear’ (George Orwell). Wie Big Tech-bedrijven wil aanpakken, kan beter paal en perk stellen aan hun fiscale spitstechnologie door ze winstbelasting te laten betalen in het land waar ze hun omzet realiseren, in plaats van hun inkomsten te laten consolideren in een of ander belastingparadijs of op dat vlak hypocriete EU-lidstaten als Nederland, Ierland, Luxemburg, Cyprus en Malta. Een herculesopdracht want het vereist herziening van internationale dubbelbelastingverdragen.

N-VA-voorzitter en burgemeester van Antwerpen Bart De Wever in De Tijd van 16/01/2021: ‘De gretige verontwaardiging van weldenkende mensen en hun wensdromen over een nieuwerwetse digitale censuur met sluitstuk voor de rechtbank, toont vooral de frustratie over het eigen onvermogen. Ondanks de algehele steun van de klassieke media, van vrijwel alle opiniemakers en cultuurdragers, kleuren grote groepen mensen buiten de lijntjes van de elitaire consensus. De digitale technologie stelt die groepen bovendien in staat zich op een nieuwe manier te verzuilen tot een tegenstem waarop men geen enkele greep meer heeft… Laat ons toch iets leren van ons verleden en van het moeizame pad dat we hebben bewandeld op het kompas van de verlichtingswaarden naar een vrijheid, gelijkheid en solidariteit die we nooit eerder zo ongebreideld konden beleven als vandaag in het vrije Westen. Excessen die werkelijk systematisch haat en geweld prediken, moeten worden bestreden. Maar grote voorzichtigheid en terughoudendheid zijn geboden. De vrijheid kan niet overleven door haar in te perken. Alleen de kracht van onze overtuiging, van onze pen en ons woord is legitiem om binnen de democratie te vechten voor wat ons dierbaar is.’

Navelstaren

Ook in de bestrijding van het sars-CoV-2-virus staat de betrouwbaarheid van onze bewindvoerders in vraag. In Europa nemen de covid-19-besmettingen weer hand over hand toe. In de gedaante van de Britse, de Zuid-Afrikaanse, de Braziliaanse, de Nepalese of een andere variant. De derde golf. Sars-CoV-2 is slimmer en behendiger dan de bewindvoerders die hun staart achternahollen. Al weken vragen, nee smeken virologen en epidemiologen om de grenzen te sluiten, minstens niet-essentiële verplaatsingen niet toe te laten. In het Europese sanhedrin te Brussel is dat zowat heiligschennis, dus blijft iedereen, Charlie en Ursula op kop, naar zijn of haar navel staren. Het vrij verkeer van personen en goederen is een kroonjuweel van de Europese integratie, daarvoor moet zelfs een gezondheidscrisis wijken. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden: ‘Het sluiten van de grenzen moet het laatste redmiddel zijn’ (zuinig glimlachje). De kalveren blijven in de put vallen en verdrinken. Prof. Marc Van Ranst, die meer alomtegenwoordig is dan God himself, wijt de nieuwe infecties aan vakantiegangers teruggekeerd uit Zwitserland of Dubai. In caleidoscopisch Brussel (85% meer besmettingen op weekbasis) wijzen biostatistici naar Portugezen, Roemenen en andere Oost-Europeanen c.q. expats in het algemeen, waarvan het thuisland in een rode zone ligt. Burgemeesters van aan Nederland grenzende gemeenten zijn dan weer niet gerust in onze noorderburen, bij wie de Britse virusvariant welig tiert. Een rondje zwartepieten. De vertwijfeling van de horeca-uitbaters en hun toeleveranciers, de kappers en schoonheidssalons, de cultuursector en de organisatoren van evenementen woekert voort. Bij de bevolking sluimert een ingehouden woede over het jojobeleid van bewindvoerders die niet in staat zijn coherente en consistente maatregelen te treffen en die ook consequent af te dwingen. De zelfzucht van vakantiegangers kan in die context alleen op onbegrip rekenen. Zoals goeroe Van Ranst oreerde in het Journaal op Eén op 14 januari: ‘Het is beter te dweilen met de kraan dicht dan met de kraan open.’ Voorwaar een gevleugelde uitspraak. Eentje voor de annalen.

 

 

Laten we hopen dat de toediening van vaccins tegen covid-19 (van Pfizer/BioNTech, Moderna, AstraZeneca, Johnson & Johnson, CureVac) na de slakkengang bij de start, met bekwame spoed op kruissnelheid komt en niet op logistieke obstakels botst als gebrek aan personeel en materieel. ‘Een schildpadvaccinatie met naaldenkrapte’ (Jasmijn Walldorf op Doorbraak.be 10/01/2021). Voorzorg en daadkracht zijn nu eenmaal niet de sterkste zijde van onze overheden, in tegenstelling tot pakweg die van Israël en Denemarken. Minder blabla en meer boemboem. Het gaat overigens niet enkel om de bestrijding van het virus, maar ook om een remedie tegen moedeloosheid, de coronamaatregelen spuugzat zijn, demotivatie. Het ontbreken van een evenwichtige, transparante  pandemiewet doet zich voelen. In het zicht van de meet, het einde van de pandemie, de poort tot het rijk van de vrijheid (dixit meester Frank), nogmaals struikelen, kan de ziekenhuizen en gezondheidswerkers nu echt onderuithalen. Op de solidariteit van fervente reizigers en feestvierders hoeven ze alvast geen huis te bouwen. ‘Na ons de (virus)zondvloed’ blijft daar het motto. Letterlijk. Een significant deel (40%) van de vakantiegangers naar rode zones legt de voorschriften van Passenger Locator Form, testen, quarantaine of isolatie grandioos naast zich neer, vooral als ze per auto hebben gereisd. De controle daarop rammelt toch als een oude vrachtwagen op kasseien. Vrijwilligheid is het opstapje naar je-m’en-foutisme. Classement vertical. Foert. Tot zover de burgerzin en het gezond verstand. Hopelijk is de aanbeveling tot vaccinatie niet hetzelfde lot beschoren en kunnen winkels, restaurants, feestzalen, theaters, evenementen en musea hun klanten of bezoekers verzoeken een vaccinatiepaspoort (al dan niet Europees) voor te leggen vooraleer hen toe te laten. Het verschil in behandeling met niet-gevaccineerden is objectief, redelijk en te motiveren. No pain (het spuitje), no gain, no service, no drinks, no meal, no visit, no fun.

Marc Peeters, 17 januari 2021.