Over de vogeltjesdans in het poesjenellentheater

15 november 2022     door Marc Peeters

Waarschuwing: deze tekst bevat satire en is niet bestemd voor gevoelige Vivaldi-luisteraars die bij het lezen een snerpend geluid kunnen ervaren. 

Dinsdag 11 oktober, woensdag 12 oktober en donderdag 13 oktober. Het poesjenellentheater, ook wel de Kamer genoemd, is ontwaakt uit zijn zomerslaap, in parlementair jargon ‘het reces’. De Vivaldi-marionetten doen op aangeven van hun dirigent Sandro Struisvogel, met veel gekwaak en gesnater de vogeltjesdans (in het Frans minder melig dan in het Nederlands):

 

‘C'est la danse des canards (Het is de dans van de eenden)

Qui en sortant de la mare (die uit de eendenpoel komen)

Se secouent le bas des reins (hun achterste schudden)

Et font coin-coin (en kwek-kwek doen)

Fait's comme les petits canards (doe zoals de eendjes)

Et pour que tout l'monde se marre (en zodat iedereen zich vermaakt)

Remuez le popotin (beweeg jullie kontjes)

En f'sant coin-coin (terwijl jullie kwek-kwek doen) 

À présent claquez du bec (klepper nu met jullie snavels)

En secouant vos plumes avec (en schud jullie veren op)

Avec beaucoup plus d'entrain (met heel wat meer animo)

Et des coin-coin (en kwek-kweks)

Allez mettez-en un coup (komaan vlieg erin)

On s'amuse comme des petits fous (we amuseren ons als gekjes)

Maintenant pliez les genoux (ga nu door jullie knieën) 

Redressez-vous (sta terug recht)

Tournez, c'est la fête (draai rond jullie as, het is feest)

Bras dessus-dessous (arm in arm)

Comme des girouettes (wervel als windhaantjes)

C'est super chouette (het is superleuk)

C'est extra-fou’ (het is al te gek)

 

Héél toepasselijk. La danse des canards, des bavards, des canulars. Je ziet ze zo bewegen, heen en weer, op en neer, met veel geperoreer en gegesticuleer: Sandro Struisvogel, Pronte Petra, Vinnige Vinnie, Vincent Quickie, Meester Frank, Gaggelende Georges, Snorrende Tineke, Vlijtig Liesje, Wankele Meryame, Bleke Eva, Nieuwbakken Nicole, de paarsgroene Waalse satrapen. Onder applaus van hun koelies in de staatszenders en de regimepers. De Kamer, met een druk op de knop altijd plezierig plezant, altijd vrolijke tijden. In het land van blinden en dwergen met aan iedere kant veel te hoge bergen (zoals Johan Verminnen zong in ‘Een of andere dag’). 

Op donderdag 29 september en zaterdag 1 oktober had een gelijkaardig spektakel plaatsgevonden in het vaudevilletheater ‘Vlaanderen boven’ met als protagonisten Jan de Brandweerman, Hilde Crevette (vis van het jaar), Kletsmajoor Bart, Benji Ben, Vlammende Zuhal, Profijtige Matthias, Krultang Lydia en de olijke stripfiguren Jo en Benjamin. In tegenstelling tot de federale poppenkast boorden de dramaqueens van het weldenkende journaille, zoals steeds zalig onbevooroordeeld, de Vlaamse deurenkomedie met sardonisch genoegen de grond in. De Septemberverklaring kwam drie dagen later dan voorzien. Wat een ramp, wat een catastrofe! Wat een ziegezagende, zeurende zanikers!

Alle gekheid op een stokje, laten we toch eens kijken waar het Belgische narrenschip naartoe vaart op de tonen van muziek uit de film ‘Titanic’. Voor de Vlamingen is het stilaan ‘La danse macabre’ (Camille Saint-Saëns). Het malgoverno van de kakistocratie, het bestuurlijke onvermogen, loopt de spuigaten uit. 

Er vloeit Vlaams belastinggeld naar Wallonië sinds 1830. (...) Volgens de studie ‘Interregionale financiële stromen in België - Monitor update 2000-2024 van 31/11/2021’ van de Vlaamse overheid stijgt het bedrag van 7,6 miljard euro naar 8,2 miljard in 2024.

Graaicultuur en verkwisting

Het overheidsbeslag in België is een wereldrecord. 52,6% van wat we verdienen, wordt aangeslagen door de staat. Het hoogste cijfer (2021) van alle OESO-landen, waar het gemiddelde op 34,6% ligt (rapport ‘Taxing wages’ van 24/05/2022). In tegenstelling tot het groenlinkse geweeklaag is de mantra van ‘de sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen’ al ruimschoots in de praktijk gebracht. De rijkste 1% van onze belaste burgers (50.000 huishoudens met een netto vermogen van minstens 3 miljoen euro) betaalt 12,3% van de belastingen. De rijkste 10% betaalt 47,9%. De rijkste 50% betaalt 94%. De andere 50% betaalt nauwelijks 6% van het totaal. België is één van de meest egalitaire samenlevingen in de westerse wereld. 

De gini-index is een internationaal vaak gebruikte maat om de inkomensongelijkheid in een land of regio in beeld te brengen. De index geeft aan in hoever de verdeling van het inkomen over de inwoners verschilt van een perfect gelijke inkomensverdeling. Hoe hoger de gini-index, hoe groter de inkomensongelijkheid. In 2020 lag de gini-index in het Vlaams Gewest (24) iets lager dan in het Waals Gewest (25). Met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (33) was het verschil groter. In België als geheel lag de gini-index op 25. Gemiddeld situeerde de index in de 27 landen van de Europese Unie zich in 2020 op 31. België bevindt zich in de groep van EU-landen met de laagste gini-index. Andere scores: Zweden 26,9 - Denemarken 27,3 - Nederland 28,2 - Frankrijk 29,3 - Duitsland 30,5. Cijfers voor 2021 zijn nog niet voor alle EU-landen beschikbaar. Vlaanderen scoort alvast 22,6 (EU-SILC-enquête), een uitstekend cijfer dat de vooringenomen beeldvorming van de in hun clichés verstarde vakbonden en middenveldorganisaties weerlegt. 

De Belgische bouwval. In 2021 vloeide 7,6 miljard euro van Vlaanderen naar Wallonië door transfers in de federale begroting, sociale zekerheid en dotaties aan gemeenschappen en gewesten. Daarbij komt nog een rentetransfer van 5,3 miljard euro, waardoor het totale bedrag opliep tot 12,9 miljard euro. Dat komt neer op 8.000 euro voor een Vlaams gezin met twee kinderen. De facto jaarlijks te betalen. Vlaams Belang-Kamerfractieleidster Barbara Pas en econoom, tevens voormalig LDD- en Open vld-parlementslid, Lode Vereeck lichten de cijfers toe in hun recent verschenen boek ‘Bodemloos’, uitgegeven bij Doorbraak. 

Er vloeit Vlaams belastinggeld naar Wallonië sinds 1830. De stroom liep ononderbroken van noord naar zuid. In de negentiende eeuw omwille van de voor Vlaanderen nadelige fiscaliteit, later omwille van een door de Belgische constructie opgelegde solidariteit. De Waalse steun aan Vlaanderen in de negentiende eeuw is niet meer dan een mythe, loze woorden. Zie het accuraat gedocumenteerde boek ‘Vlaanderen betaalt. De mythe van de omgekeerde transfers’ (2007, update 2021) van wijlen Juul J. Hannes, hoogleraar economische geschiedenis aan de UGent en de VUB. 

Volgens de studie ‘Interregionale financiële stromen in België - Monitor update 2000-2024 van 31/11/2021’ van de Vlaamse overheid stijgt het bedrag van 7,6 miljard euro naar 8,2 miljard in 2024. Het einde is dus nog niet in zicht, net zomin als de responsabilisering van de spilzieke, hooghartige ontvangers die nog liever bijten in de handen van de gulle gevers. Een paar voorbeelden: het megalomane Calatrava-treinstation van Luik heeft 610 miljoen euro belastinggeld gekost (oorspronkelijke camouflageraming 150 miljoen), het Calatrava-treinstation van Bergen kost tot vandaag 324 miljoen euro (raming 37 miljoen), een stukje nieuwe metrolijn in Brussel 2,3 miljard euro (begroot op 809 miljoen), het gebouw van het Waals Parlement in Namen 46 miljoen euro (raming 10 miljoen), een tunnel tussen het gebouw en de parking (aan de overkant van de straat) voor de o zo regengevoelige en mensenschuwe parlementsleden 3 miljoen euro (begroot op 700.000). Commentaar van het Rekenhof: ‘Er is geld verkwanseld.’ Nee toch, serieus? 

Dat soort toestanden is precies de reden waarom N-VA-voorzitter Bart De Wever, ook bekend als Caesar Augustus, streeft naar een staatstructuur, gemakshalve omschreven als confederalisme. Met duidelijke afspraken over samenwerking en financiële verantwoordelijkheid. Solidair maar geen blanco cheque. Een kwestie van billijkheid en evenwicht. De Wever bij de boekvoorstelling ‘Wanhoop in de Wetstraat’ van VRT-journalist Ivan De Vadder op 25/09/2022 in Antwerpen: ‘Het Belgische status quo is gevaarlijk. Als dit land welvaart wil behouden, zal het van systeem moeten veranderen. De kiezer moet dat duidelijk maken in 2024. Want als het status quo wordt doorgetrokken naar 2029, valt er niets meer te redden.’ ‘De labyrintisch institutionele architectuur van dit land is totaal ongeschikt voor de complexe crises van deze tijd’ (hoofdcommentator Bart Eeckhout in De Morgen 15/10/2022).

 

 

In 2024 is het alleszins gedaan met Franstaligen die ‘demandeur de rien’ zijn, hun financiële afgrond grijnst hen dan in het gezicht. In 2021 bedroeg de Waalse schuld 31,5 miljard euro, of 26,7% van het Waalse bbp en 240,4% (!) van de inkomsten. De Vlaamse schuld bedroeg 30,4 miljard euro of 10,3% van het Vlaamse bbp en 58,5% van de inkomsten. Op de Waalse begroting van 2022 staat er 15,51 miljard euro aan inkomsten tegenover 19,64 miljard euro aan uitgaven. Een tekort van 4,13 miljard (26,6% van de inkomsten). De Vlaamse begrotingsopmaak 2022 voorziet in inkomsten van 49,96 miljard euro en uitgaven van 53,75 miljard euro. Een tekort van 3,79 miljard (7,59% van de inkomsten). Wallonië zal volgens het Federaal Planbureau tegen 2027 elk jaar 12,7 % te veel uitgeven. Rentelasten niet meegeteld. In Vlaanderen is dat 0,41 %. Ook de Franse Gemeenschap en Brussel torsen elk nog een schuld van rond de 10 miljard euro die respectievelijk 102% en 230% van hun inkomsten bedraagt. De Fédération Wallonie-Bruxelles of La folie des grandeurs. 

Tijdens de eerste twee jaar bewind van Brussels begrotingsminister Sven Gatz (Open vld) steeg de schuld van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 6,4 miljard naar 9,5 miljard euro (+48,8%), met jaarlijks slechts 5 miljard euro aan ontvangsten (cijfers Instituut voor de Nationale Rekeningen). Het Brusselse begrotingstekort bedraagt officieel 400 miljoen euro in 2023, in realiteit ligt het waarschijnlijk drie keer hoger: 1,3 miljard euro. In onze hoofdstad leeft volgens gegevens van de Brusselse welzijnsbarometer en Statbel, 20% van de volwassenen (tussen 18 en 59 jaar oud) in een gezin waar in 2020 niemand ooit betaald werk heeft verricht. In Wallonië is dat 17% en in Vlaanderen amper 7%. Vijftien procent van de jonge Walen tussen 18 en 25 jaar zit niet op een school, niet in een opleiding of heeft geen job. Een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd bij min-55-jarigen? ‘No pasarán!’ voor roodgroenlinks. 

Het geld wordt verdiend in Vlaanderen en uitgegeven in Wallonië en Brussel. Pas de soucis, de Franstalige regenten en hun acolieten potverteren lustig voort terwijl ze schaamteloos ‘Tout va très bien, Madame la Marquise’ zingen. Nog een voorbeeld: de Franstalige en Brusselse regeringen samen tellen 1.188 kabinetsleden (waarvan 501 voor de Waalse regering), tegenover maar 219 voor de Vlaamse regering. Op federaal vlak doet de zevenkoppige Vivaldi-regeringsdraak een beroep op 838 kabinetsmedewerkers, een record en een stijging van het budget met 25%. Kostprijs voor een legislatuur van vijf jaar? Bijna een miljard euro. Peanuts nietwaar voor al dat verzameld vernuft, intellect, inzicht, doorzicht, uitzicht. O ja, Franstalige ministers blijken twee keer zoveel cabinetards te hebben dan hun Vlaamse collega’s. Een kwestie van soortelijk gewicht in verstandelijk vermogen zeker en overcompensatie? Particratie en cliëntelisme in de praktijk. 

Op het PS-congres van Namen (19/06/2022) verkeerde voorzitter Don Paulo Magnette in hogere, zuurstofarme sferen: ‘Quand on regarde objectivement la Wallonie, nous avons toutes les raisons d’être fiers. Il y a peu de régions de 3,5 millions d’habitants aussi créatives. Ne laissons plus jamais passer un propos ou un discours méprisant à l’égard de la Wallonie.’ Aan pretentie geen gebrek. Een permanente staat van ontkenning. Cognitieve dissonantie en microscopisch zelfinzicht. De creativiteit uit zich vooral in het manipuleren van de overheidsboekhouding. De tering naar de nering zetten? Nooit van gehoord. Tegen 2030 stevent Wallonië af op een overheidsschuld van 50 miljard euro of 280% van de Waalse inkomsten. Het socialistische paradijs is failliet. 

Dorian de Meeûs, hoofdredacteur van La Libre, op 10/10/2022: ‘Het is onbegrijpelijk dat Waalse ondernemers hun activiteiten op een lager pitje moeten zetten omdat ze geen arbeidskrachten vinden, voor banen waar je nota bene geen enkele specifieke opleiding voor nodig hebt. Het ontbreekt Waalse politici - nog steeds - aan een gevoel van urgentie. Een werkgelegenheidsgraad van 65% in Wallonië is onhoudbaar. Alleen volledige werkgelegenheid kan ons redden, gezien de benarde toestand van onze overheidsfinanciën en de exploderende schuld. Op 09/10/2022 getuigde een jonge Waal anoniem in ‘C’est pas tous les jours dimanche’ op RTL-TVI. De man had nog nooit gewerkt en zei dat hij ook niet op zoek was naar werk, al maanden geen sociaal assistente had gesproken en ‘best comfortabel’ leefde van zijn leefloon van 1.100 euro en klusjes die hij in het zwart deed. Zo kan het niet verder.’ Dat is een understatement. Vlaanderen presteert, Wallonië vegeteert.

Iemand zomaar levenslang ziek verklaren is een ‘Win for Life’ uitkeren.

Het zijn zotten die werken

In de vermolmde Belgische constructie ondergaan de Vlamingen nog altijd lijdzaam de vergrendeling van de politieke besluitvorming door de Franstaligen. Zwijgen en betalen is de boodschap. De Vlamingen zijn zelfs in de minderheid gesteld in de federale regering, de roemruchte Vivaldi-zevenpartijencoalitie. Terwijl ze instaan voor een werkzaamheidsgraad van 76,3% (Wallonië 65%, Brussel 64,8%) en het Vlaamse aandeel in de totale Belgische goederenexport in 2021 afklokte op bijna 82%. De Vivaldi-zevenkoppige draak wil tegen 2030 een tewerkstellingsgraad van 80% bereiken in België. Keep on dreaming. Daartoe moet een kleine 670.000 mensen aan het werk die dat nu niet zijn, op een bevolking van 6.692.560 in de leeftijdscategorie 20- tot 64-jarigen. De cijfers komen van het Belgische statistiekbureau Statbel (14/09/2022). 

Met een werkzaamheidsgraad van 71,4% is België actueel een van de slechtste leerlingen in Europa, waarin gemiddeld 73,1% van de 20- tot 64-jarigen aan het werk is. Alleen de usual suspects Spanje (67,7%), Italië (62,7%), Griekenland (62,6%), Kroatië, Servië en Roemenië doen het slechter. Wie doet beter? Nederland met 81,7%, Zweden 80,7%, Noorwegen 80,0%, Duitsland 79,6%, Finland 76,8%, Portugal 75,9%, Ierland 74,9%, Frankrijk 73,2% (gegevens uit het jaarrapport 2021 van het Europese statistiekbureau Eurostat, update voor België 14/09/2022). 

Als we alle categorieën van niet-actieven samentellen, komen we uit op 1.667.000 Belgen die niet aan de slag zijn (28,6% van de 15- tot 64-jarigen). Om wie gaat het? 3,6% actieve werkzoekenden, 4% huisvrouwen en -mannen, 5% beschik- en inzetbare werkzoekenden, 5% studenten, 5% vervroegd gepensioneerden, 6% arbeidsongeschikten (gegevens 2021 van Steunpunt Werk, een beleidsgericht onderzoekscentrum aan de KU Leuven). Meer dan een half miljoen mensen in ons land zullen in 2022 langdurig arbeidsongeschikt zijn verklaard. Een toename van 20% in de laatste 4 jaar (tot 467.884 einde 2021). Dit betekent actueel 6,7% van de bevolking op beroepsleeftijd, of 1 langdurig arbeidsongeschikte per 11 werkenden. België scoort bijna 50% boven het Europese gemiddelde.

Ongeveer 40% van de arbeidsongeschikten lijdt aan psychosociale stoornissen als depressie, burn-out of chronisch vermoeidheidssyndroom. Nog eens 20% klaagt over rugpijn. De afgelopen 4 jaar steeg het aantal gevallen van depressie met 42% en van burn-out met 33%. Moeilijk uit te maken hoeveel daarvan gefingeerd is en hoeveel effectief een ernstig gezondheidsprobleem betreft. Iemand zomaar levenslang ziek verklaren is een ‘Win for Life’ uitkeren. Artsen hebben hun verantwoordelijkheid te nemen en werknemers moeten financieel en mentaal gestimuleerd worden om het werk te willen hervatten. Fraai geformuleerd, maar in de praktijk een dijenkletser. 

Het is tevens opvallend dat 94% van de langdurig arbeidsongeschikten werknemers of werklozen zijn. Slechts 6% zijn zelfstandigen, hoewel zij 22,6% uitmaken van alle werknemers, werklozen en zelfstandigen samen. Gemiddeld vertoeft de groep arbeidsongeschikten in kwestie 7,5 jaar in deze situatie. Een derde is meer dan 10 jaar niet in staat om te werken. De helft is jonger dan 45 jaar. Welgeteld 0,6% maakt aanstalten om te re-integreren in het arbeidscircuit. De overgrote meerderheid wordt definitief arbeidsongeschikt verklaard, ook al is ze jonger dan 45 jaar. Sinds 2016 zijn er meer mensen langdurig arbeidsongeschikt dan uitkeringsgerechtigd werkloos. Er is in 2019 voor 6,5 miljard euro aan uitkeringen betaald aan de eerste groep, en voor 4,6 miljard euro aan de werklozen. Controle op werkwilligheid is een lachertje.

De kostprijs voor de overheid, rentmeester van de actieve belastingbetalers, is gigantisch. Elk jaar kost een langdurig arbeidsongeschikte bijna 50.000 euro. Volgens het Rekenhof gaat het nu om een totaalbedrag voor de samenleving van 9,3 miljard euro per jaar. De gederfde inkomsten uit belastingen (15 miljard euro) en de niet-medische kost (21 miljard euro) zijn daarin niet meegerekend. Een zwaard van Damocles dat boven onze economie hangt. In de mainstreammedia blijft dit meestal onder de waterlijn. De gegevens komen van de sectorfederatie van human resources-dienstverleners Federgon en van de externe preventiedienst Mensura. 

Een bijkomend pijnpunt. Niet minder dan 44,2% van de 25 tot 64-jarigen met een nationaliteit van buiten de Europese Unie is hier noch aan het werk, noch op zoek naar werk. Dit is meer dan 15% boven het EU-gemiddelde van 29%. Daarmee doet België, maar ook Vlaanderen (41,1%), het slechter dan alle andere Europese landen. In Wallonië (48,7% activiteit) en Brussel (56,9%) verloopt de activering van mensen met een Belgische noch EU nationaliteit nog moeilijker dan in Vlaanderen (58,9%). Voor zover er in de PS- en Ecolo-verzorgingsstaat met religieus gedomineerde enclaves en ondermaats onderwijs, veel spijbelgedrag incluis, geen sprake is van onwil en pamperen. Met electoraal gewin als doel. Platvloers stemmen ronselen. Er zijn nu eenmaal zoveel mensen afhankelijk van subsidies, vervangingsinkomens, van werk en bezoldiging via vadertje en moedertje staat, dat roodgroenlinkse politici beseffen dat pleiten voor een efficiëntere en daadkrachtiger overheid stemmenverlies zou betekenen.

Moeilijke activering’ is dan niet meer dan een eufemisme voor het onderhouden van een slachtoffercultuur waarin ‘kwetsbaar’, ‘discriminatie’ en ‘islamofobie’ de kernwoorden zijn, de containerbegrippen van ‘de waakzaamheid voor structurele achterstelling van minderheden’ (definitie van wokeness door hoofdcommentator Bart Eeckhout in De Morgen van 29/10/2022). Een woke-mindset die leidt tot tunnelvisie en hypercorrecte identitaire overgevoeligheid. Kruidje-roer-mij-niet-minderheden. Een terugkerend excuus ook voor het baldadig gedrag van hangjongeren met een migratieachtergrond, waarvan een deel finaal liever kiest voor het drugsmilieu dan voor het uitbouwen van een toekomst, ondanks de kansen die de samenleving hen biedt. Al is het in weldenkende kringen bon ton dat fenomeen te ontkennen. Terwijl vooral de meisjes, op conditie dat ze mogen en kunnen voortstuderen, met glans demonstreren dat ze dan wel degelijk vooruitgaan in de maatschappij. Plus est en vous.

 

 

Manifeste onwil

CD&V wit konijn Annelies Verlinden is niet alleen minister van Binnenlandse Zaken, maar ook van Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing. Aan ambitie geen gebrek. De praktijk is wat anders. Grondwetspecialist Jürgen Vanpraet (UGent en advocatenkantoor Prator) nam in september gedegouteerd afscheid van het kabinet-Verlinden en van zijn voorbereidingen voor een staatshervorming. Hij botste op Franstalige veto’s en ‘vertragingsmanoeuvres’, niet geholpen door de ‘lauwe houding’ van premier en landjonker Alexander De Croo, belgicist par excellence. Als dirigent van de Vivaldi-kakofonie probeert die uit alle macht zijn regering te rekken tot wanneer België op 01/01/2024 het Europese voorzitterschap krijgt toevertrouwd. Zo kan hij dan Europees zijn carrière verzekeren. Wat altijd al zijn doel was, de opportunisten Charles Michel en Didier Reynders achterna.

Jürgen Vanpraet in Knack en De Standaard van 13/10/2022: ‘PS, MR en Ecolo stellen zich op als een Franstalig blok en spreken hun veto uit tegenover een staatshervorming. Het is carrément non’. 

Daarmee leggen de Franstalige partijen unilateraal het Vivaldi-regeerakkoord naast zich neer. Daarin staat gestipuleerd: ‘Het doel is een nieuwe staatsstructuur vanaf 2024 met een meer homogene en efficiënte bevoegdheidsverdeling. Dit zou ertoe moeten leiden dat de deelstaten in hun autonomie en het federaal niveau in zijn slagkracht versterkt worden.’ Classement vertical. Kraait daar een haan naar? Niet driemaal, niet eenmaal, gewoon niet, het beest is al lang verwerkt in de coq-au-vin. Het gangreen van het malgoverno ettert voort, business as usual, kortzichtigheid en eigenbelang troef. 

Het ministerie van Waarheid

En de staatszenders type de VRT? Die houden zich bezig met brood en spelen, amusement, afleiding, duiding uit café ‘La Pensée Unique’, operettes à la Barbertje El Kaouakibi en pluimstrijken van de paarsgroene kabouters die zich potentaten wanen. Naast stemmingmakerij en intentieprocessen tegen wie niet direct in het weldenkende plaatje past (per definitie de Vlaams-nationalisten). Met regelmatig do(e)mdenken en dagelijks een portie verwijten, vermaningen en boetepreken. Genre de platitude ‘de goedkoopste energie is de energie die je niet verbruikt’ (sic Alexandre le Bienheureux). Heropvoeding die de kijker, luisteraar of bij uitbreiding lezer steeds meer de strot uitkomt, voor zover de belangstelling al niet is verdwenen. Volgens het Leuvense onderzoekscentrum Imec probeert 64% van de Vlamingen de klassieke media te mijden, in 2017 was dat 48% (imec.digimeter 2021). 

Kritische observator in hart en nieren Jean-Marie Dedecker in Knack Opinie van 30/10/2022 onder de titel ‘Klaagzang van een oude treurwilg’: ‘Bij TV moet je enkel zitten, kijken en luisteren. De treurbuis geeft je steeds beide angstkanten van een verhaal (de linkse en de groene) en elke vorm van inhoud belandt op de weegschaal van de entertainmentwaarde. Berichtgeving die voortdurend inspeelt op angstgevoelens en verongelijktheid lijkt op termijn stilaan een businessmodel van razernij te worden. We worden opgevoed als weekdieren met een gebrek aan weerbaarheid en assertiviteit en een teveel aan angst en onderdanigheid.’

Wat met de geschreven pers? Volgens cijfers dd. 12/10/2022 van het Centrum voor Informatie over de Media (CIM) bereiken de Belgische kranten minder lezers dan twee jaar geleden. De grootste Vlaamse titel, Het Laatste Nieuws, komt bekaaid uit de CIM-studie. Het totale bereik, klassieke krant en website samen, neemt met 18,9% af. Bij zusterkrant De Morgen gaat het om een daling met 17,7%. De Standaard ziet zijn totale bereik zelfs met 23,6% afnemen, zusterkrant Het Nieuwsblad met 16,5%. Ondanks stabiele cijfers voor alle klassieke kranten samen (-2,2%). Zou het kunnen dat de lezers de journalistieke en politieke bubbel van ‘ons kent ons’ beu zijn? Dat ze de indoctrinatie en het nepotisme doorzien? Dat ze zich voor objectieve informatie en vooral duiding elders wenden? 

Rik Torfs, columnist, hoogleraar emeritus kerkelijk recht, voormalig rector van de KU Leuven en CD&V-senator: ‘De Standaard is erg woke, klimaat-fundamentalistisch en weinig genuanceerd. Elke week gaat de krant een stapje verder met het demoniseren van wie een andere mening heeft.’ Filosoof en publicist Johan Sanctorum op Doorbraak.be 23/09/2022 en 03/10/2022: ‘Politici zijn van perslui afhankelijk en omgekeerd. Daarbij speelt er een vorm van wederzijdse, stilzwijgende chantage. Een journalist die té kritisch wordt of teveel de vuile was uithangt, wordt uitgestoten en krijgt geen inside-info meer. Zo ontstaan stilzwijgende afspraken en omerta’s. In hun ijver om binnen hun milieu en de redactie te scoren, willen journalisten graag wel eens iemand aanpakken die niet in het linkse politiek correcte straatje thuishoort. Ook de tv-studio’s, speciaal die van de openbare omroep, ademen dat vijandige sfeertje uit jegens personae non gratae. Kritisch lezen, kijken en luisteren, bronnen nagaan, de boodschapper ontmaskeren, zijn een blijvende bezigheid voor al wie niet in de waan van de dag wil meegaan.’

Maar o wee als onze eerbiedwaardige universiteiten en hun hooggeleerde rectoren in het geding komen, vooral als ze zich bewegen in een parfum van politieke correctheid.

De vooringenomenheid van de VRT blijkt uit o.m. de berichtgeving over grensoverschrijdend gedrag. Als het erom gaat onwelgevallige hoge bomen in hun vakgebied neer te halen als Bo Coolsaet, Bart De Pauw of Jan Fabre, gaan alle remmen los, zeker als het Huis van Wantrouwen zelf betrokken partij is. Met hand-en-spandiensten van de klaviertokkelaars in de geschreven pers. De advocate van de klaagsters, steeds Mr. Christine Mussche, krijgt in de Canvas-duidingsprogramma’s of wat daarvoor moet doorgaan, een forum om cliënten te werven. De honoraria? Geen probleem. Betaald met belastinggeld via het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen, waar haar goede vriendin Liesbet Stevens, hoogleraar seksueel strafrecht KU Leuven, adjunct-directeur is. Na procedure en vonnis door de strafrechtbank met in casu veroordeling, volgt nog een rondje natrappen. Geheel in lijn met de trial by media, gevoerd vooraleer het gerecht zelfs maar het onderzoek had opgestart. 

Maar o wee als onze eerbiedwaardige universiteiten en hun hooggeleerde rectoren in het geding komen, vooral als ze zich bewegen in een parfum van politieke correctheid. Specifiek als in een geval van verkrachting met veroordeling in eerste aanleg van een hoogleraar pedagogie en bedrijfsdidactiek, Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) van oordeel is dat universiteiten in de maatschappij een voorbeeldfunctie hebben om grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan door zich daar klaar en duidelijk over uit te spreken. Iets waar Luc Sels, rector van de KU Leuven, niet direct in uitblinkt, zie de reactie op de faliekant afgelopen doop van Sanda Dia door studentenclub Reuzegom. Opnieuw verbergt hij zich achter de traagheid van het parket. Demir wijst er herhaaldelijk op dat enerzijds preventie, anderzijds faciliteren van meldingen (gefundeerd uiteraard) van groot belang is, aangezien er in België ongeveer 100 verkrachtingen per dag (!) plaatsvinden, waarvan maar 10% wordt aangegeven (cijfers Politiezone Antwerpen en Sensoa). Een ronduit schandalig, nee walgelijk cijfer. 

Het standpunt van Demir vloeit voort uit terechte verontwaardiging, niet uit profileringsdrang. Ze spreekt zich niet uit over het individueel dossier, dat met respect voor anonimiteit en discretie dient behandeld, maar meent dat ze als Vlaams minister van Justitie een duidelijke boodschap dient te geven aan de samenleving èn aan de gezagsdragers in de academische wereld, waar dikwijls een cultuur van stilzwijgen heerst. Universiteiten zijn nu eenmaal gestructureerd als machtsbastions met een duidelijke hiërarchie, gericht op aanpassing en conformiteit. Professoren die geld en prestige aanbrengen, hebben een voetje voor. Gwendy Goesting, ook bekend als Trutten, nog altijd gefrustreerd omdat ze geen minister, beter nog federaal premier is, noemt het optreden van Demir ‘een Zuhalleke doen’. Een denigrerende opmerking die Peppi en Kokki, het komische duo van De zevende dag op Eén, herhaaldelijk in het gezicht van Demir slingeren (30/10/2022). Het niveau van een havenkroeg. 

Ignaas Devisch, hoogleraar medische filosofie (UGent) en ceo van denktank Itinera, in De Standaard van 05/11/2022: ‘Academici behouden voor zichzelf het voorrecht kritisch naar de samenleving te kijken, maar slagen er voorlopig niet in een kader te ontwikkelen om zelf veilig met elkaar te werken. Dat is aberrant. In een omgeving met macht, aanzien en geld moet je niet verbaasd zijn als er pogingen tot machtsmisbruik zijn. Een goed preventiebeleid kan structuren en procedures ontwikkelen die de risico‘s drastisch inperken. Zo mag de carrière van een jonge onderzoeker nooit afhangen van een eventuele keizerlijke duim omhoog van diens promotor alleen. Macht vraagt om tegenmacht, transparantie en verantwoordingsplicht, gecombineerd met een duidelijk bestraffend kader voor wie andere bedoelingen heeft. Het laatste is een politieke aangelegenheid, het eerste de opgave van de academische wereld zelf, in samenspraak met de bredere samenleving.’ Als dit aan onze sacrosancte universiteiten echt doordringt, heeft Zuhalleke met haar voortvarendheid haar doel bereikt. 

 

 

Vanuit democratisch oogpunt is de collusie tussen politiek en journalistiek zonder meer ongezond. Inteelt is nooit bevorderlijk. Hoewel, niet volgens Vlaams minister van Media Benjamin Dalle. Hij gaat 3 miljoen euro doneren aan een vijftal projecten die de samenleving moeten behoeden voor fake news. Volgens Dalle is ‘desinformatie één van de grootste uitdagingen van onze tijd. We willen burgers kritischer leren omgaan met nieuws en hen ook weerbaar maken tegen valse berichten.’ De geest van George Orwell blijft rondwaren. Het ministerie van Waarheid en de newspeak, terug van nooit weggeweest. 

Griet De Craen, hoofdredacteur radio van VRT NWS en inquisiteur voor de aanpak van desinformatie, rechtvaardigt de subsidie waar de VRT een groot deel van krijgt, als volgt: ‘We willen in kaart brengen wie de Vlamingen zijn die twijfelen aan de informatie die ze te zien krijgen, bijvoorbeeld op hun sociale media, en die daardoor uit het lood geslagen zijn. We willen onderzoeken op welke platformen er bijvoorbeeld de grootste nood is aan factchecks en in welke vorm.’ De VRT reikt zichzelf hiermee een brevet van diepgang en betrouwbaarheid uit dat in de praktijk hoogst discutabel is. De waarheid in pacht, waar hebben we dat nog gehoord? 

In werkelijkheid heeft ons aller openbare omroep, het Huis van Vertrouwen, ‘de enclave van propere meningen en juiste strekkingen, Veilig Links’ (sic auteur Marnix Peeters), vooral aandacht voor medialievelingen die mediageniek mediathema’s bespelen in lijn met de politiek correcte consensus. Occasioneel komt een dissidente stem aan bod die, behalve als ze stevig weerwerk biedt, ironisch en met dedain wordt behandeld. Het arme dwaallicht weet niet beter. In de brede zin provoceren de audiovisuele media graag de controverse, ‘ze leveren gretig het canvas waarop het politieke debat gedegradeerd wordt tot een catchwedstrijd’ (hoofdcommentator Bart Eeckhout in De Morgen 24/09/2022). 

De 3 miljoen euro in kwestie zijn niet de enige subsidie in medialand. Door Bpost rijkelijk van fondsen te voorzien voor de krantenbedeling (een kleine 70% van de kostprijs), geeft de Belgische staat indirect subsidies ter waarde van zowat 170 miljoen euro per jaar aan de belangrijkste persgroepen van het land. Nochtans hebben de grote Vlaamse krantenuitgevers dat niet meteen nodig, want zowel Mediahuis als DPG Media boekt grote winsten. Mediahuis (onder meer De Standaard, Het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen, Belang van Limburg) was in 2021 goed voor 117 miljoen euro winst, op een omzet van 1,13 miljard euro. DPG Media (onder meer Het Laatste Nieuws, De Morgen, Humo en Dag Allemaal) zag zijn nettowinst in 2021 uitkomen op 228 miljoen euro, 28% meer dan een jaar eerder, op een omzet van 1,9 miljard euro. 

De Vivaldi-regering heeft in oktober 2021 niettemin beslist voor de distributie van papieren kranten over vijf jaar (tot 2027) zo maar eventjes 750 miljoen euro uit te trekken. Vooral de Franstalige uitgevers zoals Rossel (Le Soir) en IPM (La Libre, La Dernière Heure) zijn vragende partij. Heeft de overheid geld te veel (we dachten in onze naïviteit van niet) of gaat het om ‘wiens baguette men eet, diens woord men spreekt’? Daarnaast heeft de Europese Investeringsbank (EIB), waarvan Kris ‘Clooney’ Peeters vicevoorzitter is, specifiek aan DPG Media een lening toegekend van 100 miljoen euro om de verdere digitalisering van de mediaplatformen van de persgroep te ondersteunen. Christian Van Thillo, de executive chairman van DPG Media, onderhoudt uitstekende contacten.

Drijfzand en zinkputten

Laten we voor de aardigheid eens de taakomschrijving van het Rekenhof weergeven. Op de website staat te lezen: ‘Het Rekenhof is opgericht op 30/12/1830. De werking ervan is vervat in art. 180 van de Gecoördineerde Grondwet. Naast zijn functie als budgettair raadgever oefent het Rekenhof een financiële controle, een wettigheids- en regelmatigheidscontrole en een controle op de goede besteding van de overheidsgelden uit. Die controles slaan zowel op de ontvangsten als op de uitgaven van de federale Staat, de gemeenschappen en gewesten, de openbare instellingen die ervan afhangen en de provincies. Het Rekenhof informeert de parlementen en provincieraden geregeld over de resultaten van die controles.’

‘Het Rekenhof onderzoekt ook of de overheidsgelden goed worden besteed. Bij die controle gaat het in het bijzonder na of de uitvoering van het overheidsbeleid (gezondheidszorg, justitie, werk, fiscaliteit, onderwijs, landbouw, toerisme enz.) voldoet aan de principes van goed beheer, volgens de criteria van zuinigheid, doeltreffendheid en doelmatigheid:

  • Zuinigheid: zijn de vereiste financiële, menselijke en materiële middelen op zowel kwalitatief als kwantitatief vlak, op het gepaste ogenblik en tegen de laagst mogelijke kostprijs verworven?
  • Doeltreffendheid: in hoeverre heeft het beleid de doelstellingen verwezenlijkt?
  • Doelmatigheid: wat is de relatie tussen de ingezette middelen en de bereikte resultaten? Zijn met andere woorden de financiële, menselijke en materiële middelen optimaal gebruikt?’

Een toch wel essentiële oefening in een democratische rechtsstaat. Het Rekenhof is aan zijn 179e jaarboek toe, waarin het overheidsbestuur en de financiële huishouding consciëntieus worden gefileerd, becommentarieerd en kwalitatief beoordeeld. De pers noemt dit steevast het ‘blunderboek’. Het krijgt bij de publicatie even aandacht en verdwijnt dan als de weerlicht in de archieven. We gaan die nijvere beleidsmakers en bewindvoerders toch niet opschrikken zeker? 

The State of the Union. Met 12,3% bereikte de inflatie in oktober jl. het hoogste peil sinds juni 1975. Dat was voornamelijk te wijten aan de torenhoge energieprijzen. Zo ging het tarief voor elektriciteit met 84% omhoog tegenover een jaar geleden en dat van aardgas zelfs met 130,6%. Maar ook voeding, kleding, brandstoffen, café- en restaurantbezoeken en de huur van een woning werden fors duurder. Het Federaal Planbureau verwacht (08/11/2022) dat de inflatiepiek nu achter ons ligt. In november en december zou de inflatie nog net boven de 10% blijven, om vanaf begin 2023 onder de 8% te duiken. Voor heel 2022 verwacht het Planbureau een inflatie van 9,5%, nog iets meer dan bij een eerdere prognose. In 2023 zou de inflatie afzwakken tot 5,4%, waar de instelling een maand geleden nog uitging van 6,7%. 

De energiefacturen leggen de consumenten het vuur aan de schenen en de voedselprijzen zwieren de pan uit. Wie een eigen woning wil bouwen, wordt geconfronteerd met een verhoging van de prijs van bouwgrondstoffen tot 27%. De brave modale spaarder, die al geleden heeft onder de financiële crisis en de negatieve rente, en die zijn spaardeposito’s nauwelijks vergoed krijgt aan 0,11%, ziet zijn resterende spaargeld wegslinken aan het tempo van de inflatie. In vaktermen, hij ondergaat de financiële repressie. 

Wie belegd heeft in aandelen op de beurs, heeft de waarde zien zakken tot driekwart van zijn of haar inleg. Geduld is hier de boodschap, wie geschoren wordt, moet stilzitten. ‘De beurs is een middel om het geld van ongeduldige mensen te verschuiven naar geduldige mensen’ (Warren Buffett). Nog een boutade: ‘Beleggen is geen sprint, maar een marathon’. Berenmarkten (fase waarin de beurzen met 20% of meer gedaald zijn tegenover hun laatste piek) kunnen koersen zwaar onderuithalen, maar herstellen meestal snel. Een berenmarkt op de beurs duurt gemiddeld 9,6 maanden, een stierenmarkt 2,7 jaar. Over een periode van tien jaar zijn er doorgaans zeven à acht goede beursjaren en twee slechte. Kwalitatieve bedrijven met prijszettingsmacht hebben in een omgeving van hoge inflatie en lage economische groei een streepje voor omdat ze makkelijk hun winstmarges kunnen vrijwaren zonder hun inkomsten in gevaar te brengen. 

De ambtenaren van hun kant kregen al vier salarisverhogingen door de overschrijding van de spilindex.

De Belgische economische groei tikte in het derde kwartaal 2022 af op min 0,1%. De verwachting van het Internationaal Monetair Fonds (11/10/2022) bedraagt 2,4% voor heel 2022 (eurozone gemiddeld 3,1%). De groeiprognoses voor 2023 variëren van min 0,4% tot plus 0,1% (eurozone gemiddeld 0,5%). De industriële productie is gedaald met 10,3%. Opmerkelijk, want in de meeste Europese landen is ze volgens cijfers van Eurostat (08/2022) juist toegenomen (gemiddeld 3,5% voor heel de EU). 

Onze handelsbalans is deficitair (met 6,5 miljard euro voor de eerste 8 maanden van 2022 tegenover een positief saldo van 16,5 miljard in 2021), interim arbeid gaat erop achteruit, tijdelijke werkloosheid boomt, de productiviteitsgroei is stilgevallen, bedrijven stellen investeringen uit, het aantal faillissementen neemt toe (het meest in de horeca en de bouwnijverheid). De netto-margevoet van de ondernemingen is volgens het Planbureau gedaald met 5%. In het tweede kwartaal 2022 lieten de bedrijven (zonder de financiële sector) nochtans een brutowinstmarge noteren die met 45,2% hoger was dan ooit. Naar het einde van het jaar en in de daaropvolgende kwartalen zullen de winstmarges evenwel dalen door de forse stijging van de energie- en loonkosten. 

Als gevolg van de hoge inflatie krijgen zowat 1 miljoen werknemers in de privésector (vooral bedienden) op 1 januari 2023 een loonindexering van liefst 11,59% (cijfer SD Worx). In elke bedrijfssector gebeurt de indexering aan een ander tempo. Voor sommige sectoren is dat maandelijks, voor anderen dan weer één keer per jaar. Maar ook het vakantiegeld, de eindejaarspremie, en een hele resem extra premies en aanvullende pensioenplannen stijgen mee met de inflatie. Niet alle bedrijven kunnen de hogere kosten vlot doorrekenen in hun verkoopprijzen. De helft van de bedrijven kan slechts minder dan 50% van de kostenstijgingen in de prijzen verwerken. Zij moeten de impact proberen op te vangen via hun winstmarges en/of met kostenbesparingen. Vooral bedrijven met een zwakke balans en cashflow zijn kwetsbaar. 

Het is uitkijken voor de loon-prijsspiraal waarbij hogere lonen leiden tot hogere prijzen die dan opnieuw naar hogere lonen voeren. Een infernaal mechanisme (een inflatieaanjager) dat zich vooral in de dienstensector kan manifesteren. Het Planbureau verwacht dat in 2022 de loonkosten per uur in de privésector met 5,4% stijgen en in 2023 met 9,3%. Daardoor komen ze in 2023 zowat 23 miljard euro hoger uit dan het niveau van 2021. Wellicht zet de stijgende trend zich door in 2024. De Vlaamse werkgeversorganisatie Voka van haar kant verwacht dat de loonkosten in 2022-2024 met 21% of 32 miljard euro toenemen. Dringt dat wel goed door bij de rode kameraden en de groene boskabouters en nimfen? Of kan het hen gewoon geen barst schelen?  

De ambtenaren van hun kant kregen al vier salarisverhogingen door de overschrijding van de spilindex. De volgende aanpassing is volgens het Planbureau voor november. De spilindex is overschreden in december 2021 en dit jaar in februari, april en juli. Elke keer zijn een maand later de sociale uitkeringen met 2% verhoogd. Nog een maand later gevolgd door de wedden van de ambtenaren. In totaal dus een verhoging van de ambtenarenlonen en de sociale uitkeringen met 10% op een jaar tijd. 

Vergeten we daarbij niet dat automatisch ook de ambtenarenpensioenen telkens met hetzelfde percentage stijgen, in jargon heet dat ‘de perequatie’. Een middeleeuws privilegie waar werknemers uit de privésector en zelfstandige ondernemers geen recht op hebben. Bij de recente pensioenonderhandelingen heeft een oekaze van de PS die aberratie in stand gehouden. Nergens in de wereld bestaat dergelijk mechanisme. Het argument van pensioenverhoging als uitgesteld loon is al decennia achterhaald. Maar het heilig huisje blijft overeind. Electoraal gewin primeert voor roodgroenlinks.

Uit een rapport dd. 25/10/2022 van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (waarin zowel de werkgeversorganisaties als de vakbonden zetelen) blijkt dat door het unieke systeem van automatische loonindexering de absolute loonkosten in België ondertussen terug 16% hoger liggen dan in de buurlanden Duitsland, Frankrijk en Nederland. Tussen 2020 en 2024 ziet ook de CRB de Belgische lonen stijgen, met 25% of 5,7% sneller dan het gemiddelde in onze buurlanden. Waardoor onze concurrentiekracht ernstig wordt aangetast. Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank, waarschuwde onlangs dat de komende twee jaar een loonkostenhandicap van 8% zal ontstaan. Dat houdt op termijn onvermijdelijk minder investeringen in, minder aanwervingen en minder economische groei. Kortzichtigheid rendeert niet, voor niemand, behalve voor wie een bord voor zijn kop heeft. 

Niettemin, meer is niet genoeg. De cataleptische vakbonden vinden het toch nodig nationale actie-stakingsdagen te organiseren (zoals op 09/11/2022) met de eis voor nog meer koopkrachtverhoging voor werknemers en uitkeringstrekkers bovenop de indexering, en bovendien de afschaffing van de loonnormwet van 19/03/2017, die een plafond legt op de loonstijgingen om de concurrentiekracht van de ondernemingen preventief te vrijwaren en op die manier de werkgelegenheid te bevorderen. De vakbonden ervaren de loonnorm als een verstikkend keurslijf, de automatische loonindexering is dat dan weer voor de bedrijven. 

 

 

De syndicale eisen zijn in de huidige context volslagen onverantwoord, onnodig en onzinnig. Zeker in een omgeving van economische recessie. Er is vandaag geen enkele wettelijke ruimte om de lonen sneller te laten stijgen dan de inflatie. Bart Van Craeynest, hoofdeconoom bij Voka, in De Tijd van 09/11/2022: ‘De vakbonden voeren vandaag actie voor meer koopkracht. Dat is op z’n zachtst gezegd bizar, want België heeft met de automatische loonindexering zowat de stevigste koopkrachtbescherming van Europa. Volgens de recentste ramingen van de Europese Commissie is de loonstijging in 2020-2023 in België het hoogst van alle Europese kernlanden. Wie nu staakt voor sterkere loonstijgingen, begrijpt niet hoe onze economie functioneert en hoe onze welvaart gecreëerd wordt.’ Van Craeynest schat de kostprijs van de stakingsdag voor het bedrijfsleven op 300 tot 400 miljoen euro. Weggegooid geld voor niet meer dan wat roodgroenblauwe folklore. 

Er zijn oplossingen om de hollende inflatie en het vliegwiel van de loonspiraal af te zwakken. Te beginnen met de indexering van de netto in plaats van de brutolonen. Wat de werknemer op zijn bankrekening ontvangt, is immers maar een derde van wat de werkgever moet afdragen aan de overheid, van belastingen tot sociale lasten en vergoedingen. Door de niet-indexering van de belastingschalen en belastingaftrekken tot begin volgend jaar passeert de grijpgrage, maar altijd armlastige overheid nog eens extra langs de kassa. Katsjing!

Met een eenmalige nettoloonindexering is de koopkracht van de werknemer beter af, en krijgen de ondernemingen financiële ademruimte, maar daar is moed voor nodig en politieke wil, eigenschappen even zeldzaam als een ijsbeer op klompen of een roze olifant in tutu. De Vivaldi-zevenkoppige regeringsdraak beperkt zich tot pappen en nathouden. Verbazend is dat niet, het Vivaldi-regeerakkoord bulkt van de vage beloftes en intenties. Inertie in de besluitvorming blijkt nu de belangrijkste eigenschap van de draak. 

Die inertie manifesteert zich ook in de Europese Commissie onder leiding van zuster Ursula, broeder Frans en hun getrouwen. De patstelling tussen de voor- en de tegenstanders van een Europees prijsplafond voor gas is nu compleet. Van een tijdelijke ‘dynamische prijslimiet’ of ‘prijscorridor’ is voorlopig geen sprake meer. Barones op de erwt Ursula liet op 07/11/2022 aan de EU-lidstaten weten dat een prijsplafond voor gas 'onmogelijk in te voeren is zonder gevolgen voor de langetermijncontracten of voor de bevoorradingszekerheid'. 

De onenigheid in Europa kan de gasprijzen hoger jagen, of hypothekeert mogelijk het vullen van de gasopslag voor volgende winter. Europa zal in de lente 100 miljard kubieke meter extra gas nodig hebben om de reserves voor de winter 2023 aan te vullen. Meer nog dan dit jaar dreigt krapte op de wereldmarkt voor gas. Prijsplafonds voor gas en/of elektriciteit zijn ingevoerd in Frankrijk, Spanje, Portugal, Nederland en Duitsland, winstmargeplafonds in Italië, Giekenland, Roemenië en Bulgarije. Maar in België blijven we aanmodderen. Sandro Struisvogel en Tineke van Heule (op haar vraag, op haar initiatief) zijn de grote pleitbezorgers van een prijsplafond op Europees niveau (nota bene Duitsland en Nederland zijn tegen), maar in eigen land doen ze op dat vlak niets en houden ze het bij het toekennen van douceurtjes onder de vorm van premies allerhande. Waarbij ze noodgedwongen het begrip ‘kwetsbaar’ steeds meer moeten oprekken. 

Alex de Zoetsappige doet steeds meer denken aan Guy de Wapperaar, onzaliger gedachtenis, die van de overheidsfinanciën ook een zootje maakte.

Ook de roemruchte fiscale hervorming in België is in hetzelfde lamentabele bedje ziek. De blauwdruk van minister van Financiën Vinnige Vinnie Van Peteghem verschuift belastingen van arbeid naar vermogen, consumptie en milieuvervuiling, maar blijft mikken op meer inkomsten voor de overheid, eerder dan besparingen op het staatsapparaat, die de belastingdruk voelbaar kunnen verminderen. In deze legislatuur is de toestand van onze overheidsfinanciën structureel verslechterd, terwijl er amper structurele hervormingen doorgevoerd zijn. Vivaldi is klinkend gebuisd. Alex de Zoetsappige doet steeds meer denken aan Guy de Wapperaar, onzaliger gedachtenis, die van de overheidsfinanciën ook een zootje maakte.

Volgens het International Monetair Fonds (IMF) heeft België tegen 2027 met voorsprong het grootste structurele begrotingstekort van de eurozone. Het landt in 2023 op 6,1% van het bruto binnenlands product (bbp), omgerekend zo’n 35 miljard euro. Dat is bijna 5,2 miljard euro slechter dan het tekort van 5,2% waar 2022 naar verwachting op afklokt, een jaar waarin de coronacrisis en de overstromingen nog dienden uitgezweet en waarin de stijgende energieprijzen en de oorlog in Oekraïne zich lieten voelen. De gecombineerde factuur voor al die schokken zal 12,7 miljard euro bedragen voor dit jaar. Ter info, het gemiddelde begrotingstekort in 2022 voor de eurozone bedraagt 2,1% van het bbp, voor 2023 staat een cijfer van 3,7% voorop.

Parallel met het begrotingsdeficit stijgt de schuldgraad van België door van 105,3% van het bbp dit jaar (eurozone gemiddeld 94,2%) naar 109,4% in 2023 en 110,9% in 2024. In absolute cijfers gaat het vandaag om een schuld van 516,2 miljard euro. Zonder hervormingen dreigt die Belgische overheidsschuld in 2030 op te lopen tot 130% van het bbp. Dat heeft de Nationale Bank op 21/06/2022 meegedeeld in de Kamer. De rentelasten kunnen toenemen van 1,5% van het bbp vandaag tot 3% in 2030.

Binnen 5 jaar zou het Belgische begrotingstekort bij ongewijzigd beleid opnieuw kunnen oplopen tot 5,5% van het bbp, na de Verenigde Staten het hoogste van alle industrielanden. Sterker nog: als we kijken naar de evolutie vanaf volgend jaar tot en met 2027, zien bijna alle landen in de eurozone hun budgettaire toestand verbeteren. België staat daarmee in schril contrast. Geen enkel ander land komt nog maar in de buurt van de budgettaire verslechtering die bij ons verwacht wordt. Er is nog een lange weg terug te gaan richting de grens van 3% begrotingsdeficit vooropgesteld door de Europese Commissie voor de EU-lidstaten. In 2023 zal ze die regel gezien de omstandigheden, nogmaals door de vingers zien, in 2024 normaal niet. En dan ziet het plaatje er voorlopig beroerd uit. Het schip zinkt, maar het Vivaldi-orkest speelt onbekommerd voort en reserveert voor zichzelf alvast de nodige reddingssloepen. 

Wat met de pensioenen en de vergrijzing? De dringend noodzakelijke pensioenhervorming, na lang palaveren op 19/07/2022 bedisseld door de Vivaldi-excellenties, is een sof. Ze verandert niets aan het betaalbaarheidsprobleem van de vergrijzingskosten (op termijn 30 tot 45 miljard euro) maar verzwaart door het optrekken van de minimumpensioenen naar 1.500 euro netto per maand (1.680 euro vanaf 01/01/2024) en het herinvoeren van de pensioenbonus, de pensioenfactuur met 2 miljard euro per jaar. De vergrijzingskosten stijgen aldus in zeven jaar met 2,6% van het bbp, wat neerkomt op 14,3 miljard euro in geld van vandaag. De Vivaldi-pensioendeal is een kat in een zak. Dat kan niet voor de Europese Commissie, die budgetneutrale hervormingen eist in ruil voor Europees relancegeld van bijna 1 miljard euro. Terug dus naar het paarsgroene kibbelhok met kraaiende hanen en kakelende kippen. Opnieuw een stinkei? 

Mea culpa, mea maxima culpa

Door het zachte herfstweer, de aangelegde voorraden, de aangekondigde maatregelen voor prijsbeperking, het overaanbod en de afname van de speculatie op de termijnmarkt zijn de gasprijzen op de Europese markt drastisch naar beneden gegaan: van 349,87 euro per megawattuur op 26/08/2022 naar 113,14 euro op 09/11/2022 (dagprijs van aardgas op de groothandelsmarkt). Een goede zaak voor de veelgeplaagde consument die eindelijk zijn voorschotfacturen voor gas en elektriciteit ziet dalen of daartoe initiatief kan nemen. Oef! Nee, nee zegt het groene chagrijn, bij een koudegolf gaat het energieverbruik weer stijgen en dat was niet de bedoeling van de manipulatie, die het gasverbruik alvast met 28% heeft doen dalen tegenover het gemiddelde niveau tussen 2018 en 2021. Geholpen door de milde herfsttemperaturen. Anderzijds is gas een vervanger voor de verfoeide kernenergie, dus dan kan gas wel. Ook al komt door de verbranding van die fossiele brandstof meer koolstof- en stikstofdioxide in de lucht. Ach wat, een beetje nevenschade voor de goede zaak. Moet kunnen voor de prinzipienreiter. Als hen dat goed uitkomt. 

Wie door de aangename nazomer (geen uitzondering, Joe Dassin zong er al over in ‘L’été indien’) een terrasje meepikte, heeft de kwalijke zonde begaan van de klimaatopwarming niet ernstig te nemen. Knack-redacteur Dirk ‘Droopy’ Draulans op 31/10/2022: ‘Ik voel me allesbehalve vrolijk met het welgekomen mooie weer’. Je moet liever thuis blijven kniezen of deelnemen aan de zoveelste klimaatbetoging om met beschilderd gezicht kartonnen bordjes in de lucht te steken. Voor de diehards, zich vastlijmen aan Manneken of Jeanneke Pis. Of aan het asfalt waar ze dan best het nachtje mogen doorbrengen, liefst in een fikse regenbui met donder en bliksem, terwijl koude tomatensoep met balletjes en vermicelli van hun leeghoofdjes druipt. 

Genieten van het zonnetje in een mediterrane omgeving en in de wetenschap dat de komende energiefacturen lager zullen liggen, dat is verfoeilijke groene ongehoorzaamheid. Te bestraffen met ellenlange tirades in de met Groen sympathiserende mainstreammedia. Ecomodernist Michael Shellenberger, auteur van ‘Apocalypse Never: Why Environmental Alarmism Hurts Us All’ (2020), omschrijft het gedrag van de fanatieke klimaatactivisten als infantiel, nihilistisch en narcistisch, voortvloeiend uit persoonlijke tekortkomingen. De verward stamelende aandachtjunkies, soepgooiers, vastplakkers, verfkanonspuiters, roepen enkel aversie op. Hun buitensporige alarmisme gelardeerd met vandalisme is contraproductief. 

 

 

Het gaat nochtans crescendo. Zie ook de Tyre Extinguishers, een actiegroep die de banden van SUV’s laat leeglopen, of het militante Extinction Rebellion dat de regeringen wil dwingen de klimaat- en ecologische noodtoestand uit te roepen. De apocalyptische sfeer evolueert zelfs naar ecoterrorisme. In zijn boek ‘Ecosabotage, of hoe je een pijpleiding opblaast’ (2021) pleit de linkse Zweedse wetenschapper, klimaatactivist en pro-Palestina militant Andreas Malm voor een agressiever klimaatprotest. Volgens hem kunnen politiek en bedrijfsleven alleen zo verplicht worden op korte termijn te stoppen met het verstoken van fossiele brandstoffen. De opvolger van links-extremistische terreurgroepen als de Rote Armee Fraktion, Action Directe en de Brigate Rosse? Spoken uit de tweede helft van vorige eeuw. Voor het opblazen van pijpleidingen kunnen de ecoterroristen cursus volgen bij de SAS, de Britse Special Forces, die kunnen uitleggen hoe de gaspijpleidingen Nord Stream 1 en 2 zijn gesaboteerd. Met als gevolg een grote uitstoot van het broeikasgas methaan. Nevenschade. 

Laten we bij al de opgeklopte heisa toch niet vergeten dat ook al doet het fenomeen zich al decennia, zelfs eeuwen voor, elke storm, elke tornado, elke moesson, elke overstroming, elke bosbrand, elke woestijndroogte, elke hittegolf, elke koudegolf, elke mislukte oogst, elke aardbeving, elke vulkaanuitbarsting, elke zonsverduistering, elk trillend espenblad, waar ook ter wereld, het gevolg is van de klimaatopwarming. Veroorzaakt door de verderfelijke, westerse, witte, cisgender, geldverdienende, verspillende, geprivilegieerde, decadente consument. Ja, jij daar, beste lezer, en ik natuurlijk, wie anders is er in de spiegel te zien? Het is onze schuld, onze grote schuld. 

Misdaad en straf

Woke-columnist Marc Reynebeau in De Standaard van 26/10/2022: ‘De Verenigde Naties en hun secretaris-generaal António Guterres laten er weinig twijfel over bestaan: als de overstromingen in augustus in Pakistan en vorige maand in Nigeria zo catastrofaal uitvielen, heeft dat alles te maken met de klimaatverandering. En voor de VN moet dat consequenties hebben. Want het zou maar fair zijn als die nu zo zwaar getroffen landen, waarvan de uitstoot van broeikasgassen historisch beperkt is, zouden kunnen rekenen op de financiële solidariteit van de geïndustrialiseerde landen die wel met een ecologische erfzonde zijn belast.’ 

Van zowel de intense moessonregens in Pakistan (08 en 09/2022) als bv. ook de waterbom in de Vesdervallei (15/07/2021) is intussen aangetoond dat er geen direct oorzakelijk verband is met de klimaatverandering. Zie het meest recente rapport (Summary for Policymakers WGI) van het VN-Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Het United Nations Office for Disaster Risk Reduction (UNDRR) geeft daarop volgende commentaar onder de titel ‘Pakistan floods: What role did the climate change play?’ (PreventionWeb 02/09/2022): ‘The IPCC has only low confidence in how much climate change is to blame for increased heavy rains in south Asia… Unusual monsoon rains over Pakistan have some predictability. They occur when multiple phenomena coincide, including a La Niña (noot: zeestroming in de Stille Oceaan) event in the Pacific and large meanders in the high-altitude jet stream, as was the case in both 2010 and this year.’ Met fake news en alternative facts schieten we niets op, behalve dat sluwe beleidsmakers daarmee hun fouten kunnen verdoezelen.

Hoe gek moet het nog worden? Een erfzonde! Tien onzevaders en vijftien weesgegroetjes?

Het Westen heeft over decennia grote economische groei en welvaart uitgebouwd. Volgens de woke-theorie door kolonialisme, slavenhandel, uitbuiting en roof van grondstoffen. Zo simpel is het. Wat een schande! Ondernemingszin, inzet, creativiteit, innovatie, handelsgeest? Nooit van gehoord. Schadeclaims en herstelbetalingen zijn nu aan de orde. Hoe gek moet het nog worden? Een erfzonde! Tien onzevaders en vijftien weesgegroetjes? Nee hoor, 138 miljoen euro per jaar. Dat is wat België (federaal klimaatminister Zakia Khattabi, ‘la Baronne’) tegen 2024 (het verkiezingsjaar) heeft beloofd om ontwikkelingslanden te helpen. Onder het motto van klimaatrechtvaardigheid. Van 06 tot 18/11/2022 heeft de groenlinkse wereld verzamelen geblazen in Sharm-el-Sheikh (luxebadplaats aan de Rode Zee in Egypte) voor de COP27-klimaattop. België moet toch ook een duit in het zakje doen (cf. de collecte in de zondagsmis). 

Loss and damage’ staat op de agenda van de COP27, na aandringen van een groep van 77 landen (op een totaal van 197) onder leiding van Pakistan (uiteraard) en Egypte. Het begrip ‘schadevergoeding’ of het eufemisme ‘compensatiefinanciering’ opent een doos van Pandora voor het Westen. Daarop ingaan, kan een lawine aan aansprakelijkheidsclaims en schuldvorderingen veroorzaken. Wie een hond wil slaan, vindt licht een stok. Het is toch uitkijken voor landen met inhalige regimes die maar wat graag van het westerse, vooral Europese, opgedrongen schuldcomplex en de zelfkastijding misbruik maken om voor zichzelf wat appeltjes voor de onlesbare dorst te reserveren. De arme landen in de ngo-terminologie zijn dikwijls landen met een rijke, corrupte elite en een arme, onderdrukte bevolking. Die nuance en hoe daarmee om te gaan, verdwijnt al te gemakkelijk naar de achtergrond. 

Oikofobie, de aversie van kosmopolitisch paarsgroenlinks voor de verwezenlijkingen van de eigen westerse cultuur, haar normen en waarden, kortom de zelfhaat, is een perfecte voedingsbodem voor het eisen van allerlei compensaties door landen die ooit bestuurd werden door koloniale mogendheden. In dit geval schadevergoeding voor de klimaatopwarming als gevolg van de historische CO2-uitstoot van de industrielanden. Tenminste dat is het narratief. Overigens, ook China en India stellen zich op aan de kant van de eisende partijen. Opnieuw, hoe gek moet het nog worden? Zullen onze dappere bewindvoerders, o zo bekommerd om hun humanitaire imago in de media, ervoor zorgen dat de belastingbetaler alweer wordt afgeperst om aan hun (internationale) profileringsdrang te voldoen? Europa als jackpot, als pompe à fric? 

Volgens de hypothese ontwikkeld in een rapport van het gerenommeerde adviesbureau McKinsey & Company dd. 01/01/2022 ‘The net-zero transition: What it would cost, what it could bring’ kost de energietransitie (klimaatneutraliteit en een koolstofarme wereld) bij een integrale toepassing van het klimaatakkoord van Parijs (COP21 - 12/12/2015), tussen 2021 en 2050 een slordige 9.200 miljard US dollar. Per jaar. Een stijging tegenover de huidige inspanningen met 3.500 miljard US dollar. Per jaar. Dat zou het equivalent zijn van de helft van de bedrijfswinsten wereldwijd of een vierde van alle belastinginkomsten. Aan welke kassa mogen we afrekenen? Droge voeding, kassa 4? Of is dit toch niet de waanzin voorbij? ‘It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent. It is the one most adaptable to change’ (quote onterecht toegeschreven aan Charles Darwin). 

Over dat aanpassingsvermogen aan wijzigende weerfenomenen, ook al heeft de mens daar een hand en een voetafdruk in (de antropogene uitstoot van broeikasgassen), hoor en lees je weinig. Klimaatweerbaarheid en klimaatadaptatie behoren nochtans ook tot de doelstellingen van het akkoord van Parijs. Enkel oorlogstaal weerklinkt, met veel tromgeroffel. We moeten daadkrachtig strijden tegen de klimaatopwarming (de temperatuurstijging beperken tot 1,5°C tegen 2050), kortom vechten tegen de natuur zoals die zich vandaag gedraagt. Het valt zeer te betwijfelen dat de mens dergelijk gevecht kan winnen. We moeten integendeel streven naar oplossingen gebaseerd op de natuur en haar evolutie, ondersteund door technologische innovatie, een passende infrastructuur en een evenwichtige energiemix die de boeikasgassen onder controle houdt. Met bescherming van ecosystemen en biodiversiteit, zonder in fanatisme te vervallen dat kan resulteren uit een te rigide interpretatie van de Europese Habitatrichtlijn 92/43/EEG van 21/05/1992 en het Natura 2000-netwerk van beschermde natuurgebieden. 

COP26 in Glasgow (31/10 - 12/11/2021) telde 40.284 deelnemers (cijfer Verenigde Naties). De meesten kwamen per kerosineslurpend vliegtuig, waaronder een kleine 400 privéjets met staatshoofden, regeringsleiders en zogenaamd ‘groene’ bedrijfsleiders. Privéjets vervuilen 5 tot 14 keer meer per persoon dan gewone vliegtuigen. Een rondje schijnheiligheid voor de goede zaak. Al die privéjets hebben volgens de Britse krant Daily Mail in totaal ongeveer 13.000 ton CO2 uitgestoten, wat gelijk staat aan het verbruik van ongeveer 1.300 Belgen in een heel jaar. Alleen al de Amerikaanse president Joe Biden heeft naar schatting 1.000 ton CO2  gegenereerd bij zijn deelname aan de conferentie, dankzij een vloot van vier vliegtuigen (Boeing 747), een helikopter, en een enorme autocolonne, waaronder de presidentiële limousine (The Beast) en tal van SUV’s. De ecologische voetafdruk van de grote powwow in Sharm-el-Sheikh zal niet minder indrukwekkend zijn. 

 

 

Klimaatroeptoeters Greta Thunberg en Anuna De Wever geloven alvast niet meer in dit soort hooggestemde palavers vol deugpronken, zij stuurden hun gelaarsde kat. Grimmige Greta bij de presentatie van haar jongste klimaatboek in Londen (30/10/2022): ‘COP27 is een forum voor greenwashing, leugens en bedrog. Hij vindt plaats in een toeristenparadijs dat behoort tot een land dat vele basismensenrechten schendt.’ ‘How dare you?!’ maar dan anders. Vlaams minister van Omgeving en Energie Zuhal Demir verwijst eveneens naar de erbarmelijke toestand van de mensenrechten (vrouwenbesnijdenis is nog schering en inslag in Egypte) als reden om niet naar de top van de hypocrisie te gaan. ‘Het is als het wereldkampioenschap voetbal in Qatar. Daar gaat het niet om de sport, in Egypte gaat het niet om het klimaat’, aldus Demir. 

Geen nood, volk genoeg. De Belgische delegatie in Sharm-el-Sheikh bestaat uit een kleine 125 klimaatredders, waaronder Grote Smurf Alexander De Croo en drie appelblauwzeegroene Vivaldi-smurfinnen: Tinne Van der Straeten (Energie), Hadja Lahbib (Buitenlandse Zaken) en uiteraard Zakia Khattabi (Klimaat). Kunnen ze samen een kaartje smurfen, al lijkt strippoker iets te grensverleggend. Wallonië heeft een Henegouwse gifgroene boomkikker afgevaardigd in de figuur van Philippe Henry (Klimaat en Energie). Ze zijn vergezeld zijn van een bont allegaartje van 50 kabinetsmedewerkers en ambtenaren, een tiental verkozenen des volks (lekker meegenomen zo’n snoepreisje), afgevaardigden van vakbonden en werkgeversorganisaties (de kijvende ‘sociale’ partners), en vanzelfsprekend de obligate ngo’s zoals 11.11.11, Oxfam en Greenpeace. Allemaal op transport per vliegtuig. Op kosten van de Belgische (Vlaamse) belastingbetaler. Feestje! O ja, voormalig burgemeester van Gent, Daniël Termont, is ook van de partij als bestuurder van gastransportbedrijf Fluxys. Hij voert actie door zich vast te lijmen aan de bar van de conferentiezaal. 

Jonathan Holslag, docent internationale politiek aan de VUB en auteur van o.m. ‘Van muur tot muur: de wereldpolitiek sinds 1989’ (2021), in Knack Opinie van 07/11/2022: ‘Het gewauwel van wereldleiders in dure conferentieoorden levert bitter weinig op. Ondanks de tragere economische groei blijft de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen toenemen, wellicht opnieuw met ruim één procent dit jaar. Die uitstoot zou de komende zeven jaar met 40 procent moeten afnemen om de klimaatopwarming te beperken tot 1,5 graad Celsius tegen het einde van de eeuw. Op dit moment ziet het er evenwel naar uit dat de uitstoot tegen 2030 met 10 procent zal stijgen. De huidige inspanningen, voornamelijk in Europa, worden volledig tenietgedaan door Azië en Afrika.’ Ogenblikje, Azië en Afrika? Zijn dat niet de continenten met landen die zich als slachtoffer presenteren van de westerse industrialisering, volgens hen de enige oorzaak van de klimaatopwarming? Of hebben ze toch zelf kissende boter op het hoofd? 

Het groene paradijs

Ach de verwende groene meisjes en jongens, de hypergevoelige millennials met hun woke-hersenspoeling. Hun voorgangers, de geitenwollensokkendragers op trekkingsandalen, zijn inmiddels yuppies (young urban professionals) of in nog oudere versie bobo’s (bourgeois bohémiens) geworden. Ze leven in hun kosmopolitische bubbel in de steden, in lofts of art decohuizen, bij voorkeur in straten waar het autoverkeer is verbannen of herleid tot slakkengang, er chaotische fietsrekken zijn geplaatst, vervuilende elektrische steps (trottinettes) rondslingeren (in Nederland verboden) en in het voetpad boompjes zijn geplant. Ze zijn de bewoners van de 15-minutenstad, een geprivilegieerde groep voor wie school, werk, winkels en ontspanning zich op wandel- en fietsafstand bevinden. Ze lijden aan nucleaire psychose met waanvoorstellingen, hallucinaties, verward denken en spreken (zie de Ecolo-Groene excellenties in de federale regering). 

Ze gaan naar eetcafés voor gelijkgestemde deugpronkers, die geen andere klok willen horen en niet weten waar de klepel hangt. Ze verorberen tofu en sojascheuten (uit Brazilië) of quinoa (uit Peru). Ze drinken hun espresso of caffè latte, gemaakt met koffiebonen uit Colombia. Ze koketteren met hun wereldwijsheid en hun citytrips met Ryanair of hun skivakantie in de Pyreneeën. Hun patroonheilige is Sint Hypocritus. Ze lamenteren tegen de sterren op tot ze er hoorndol van worden. Ze bashen tegenstanders door hun intellectuele en morele integriteit in vraag te stellen. Waarna ze uitzwermen als hoornaren om de goegemeente te bestoken met hun praatjes. Klimaatopwarming, genderdiversiteit, het speuren naar al dan niet vermeende ‘kwetsbaren’, radicaal activisme en het binnenrijven van subsidies voor hun tientallen vzw’s zijn de favoriete gespreksthema’s in de bruingroene kroegen. Ver van de besognes van het plebs, het klootjesvolk dat te weinig oor heeft voor de zure groene boodschap. Heb je poen, eet citroen en stem dan groen!

Een inbraak van de overheid in hun dagelijkse leven.

Trop is te veel en te veel is trop

Het agressieve verzet (met afbraak van straatmeubilair) van de bewoners met een migratieachtergrond in de Brusselse gemeenten Anderlecht (Kuregem), Molenbeek (Maritiemwijk), Jette (Lechalierwijk), Schaarbeek (Berenkuil), Elsene (Flagey-Vijvers), Brussel (Zennewijk) tegen het circulatieplan Good Move, is tekenend voor de groeiende ergernis van niet-Groene stedelingen (bewoners, handelszaken) over ingrepen die het autoverkeer in hun buurt ernstig belemmeren (inclusief afvalophaling) en die ze omschrijven als extreem en absurd. Een inbraak van de overheid in hun dagelijkse leven. Good Move heeft voorlopig vooral betonnen troosteloosheid gecreëerd, zoals het desolate De Brouckèreplein en verderop ‘die afschuwelijke voetgangerszones aan de Beurs waar vrouwen na acht uur ’s avonds niet meer buiten durven te komen’ (dixit Dani Klein, zangeres van Vaya Con Dios, in De Standaard Weekblad van 29/10/2022). 

De ondoordachte stadsplanning bevoordeelt de fietser (met welk vehikel dan ook), niet alleen in het nadeel van de automobilist (de vijand bij uitstek), maar ook van de voetganger (de echt zwakke weggebruiker) die maar moet opzij springen als weer eens een fietser roekeloos door een verkeersvrije straat, over het zebrapad of door het rode licht knalt. De nieuwe ‘king of the road’ heeft aan hoffelijkheid dikwijls niet de minste boodschap. Met twee of drie fietsers naast elkaar in een smalle straat, niet op maar naast het fietspad op wegen buiten de stad, onaangepaste snelheid, ’s nachts minimale of geen verlichting, met smartphone-oortjes zonder op- of omkijken rondsnorren alsof buiten hen de wereld niet bestaat. Een minderheid natuurlijk, maar wel een behoorlijk arrogante, een kwalijke karaktertrek die ze van gelijksoortige hufters van automobilisten hebben overgenomen.

Het Good Move mobiliteitsplan komt uit de koker van Elke Van den Brandt, Groene minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Verkeersveiligheid in het Brussels Gewest. Het wordt uitgevoerd door een theekransje van groene madammen met een nepbontjas als Susanne Müller-Hübsch (Anderlecht), Nathalie De Swaef (Jette), Adelheid Byttebier (Schaarbeek) en een occasioneel mannelijk exemplaar als Bart Dhondt (Stad Brussel). De gegoede middenklasse. Rudi Laermans, emeritus hoogleraar sociologie KU Leuven, in De Standaard van 28/10/2022: ‘In wijken met een tendens tot gentrificatie hebben de hoogopgeleide witte nieuwkomers andere belangen dan de laagopgeleide gekleurde ingezetenen.’ Toch wel ironisch dat de bewoners met een migratieachtergrond die Ecolo-Groen beweert te verdedigen, nu tegen de mobiliteitspolitiek van diezelfde groenen in opstand komen. Ondank is 's werelds loon. 

De Groenen. Hoe slaagt een zichzelf ecologisch noemende beweging erin om de samenleving én de politiek te gijzelen? Veel samenlevingsproblemen (bv. in stadsmobiliteit, landbouw, infrastructuurwerken) en budgettaire pijniging (bv. de energiecrisis) hebben te maken met de impact van hun politieke partijen op beleid en media. Hun al dan niet actuele aanwezigheid in regeringen (België, Duitsland, Oostenrijk, Ierland, Finland, Luxemburg, Zweden) is meestal nefast gebleken. In de media (zeker bij de gelijkgezinde journalisten) genieten ze nog altijd de oorspronkelijke sympathie voor de bevlogen alternatievelingen, de herauten van de milieubeweging, de profeten van het consuminderen. 

Die welwillendheid is nadien geëxtrapoleerd naar de klimaatjongeren zoals Greta Thunberg en Anuna De Wever met hun ietwat hysterische boodschappen. Aan taksen, regeldrift, lokale pestmaatregelen (bv. verkeershinder) heeft het groene politieke fenomeen veel opgeleverd, aan de bescherming van pakweg ecosystemen en biodiversiteit op wereldschaal veel minder. Zo neemt de insectenpopulatie wereldwijd sterk af, terwijl ongeveer driekwart van ons voedsel afhankelijk is van gewasbestuiving door insecten. Vooral het overmatige gebruik van pesticiden en het teveel aan stikstof (ammoniak) in de industriële landbouw (dus niet de bioboer) zijn hier debet aan. 

Op microniveau wordt de modale burger dagelijks geculpabiliseerd, op macroniveau hebben de holle oproepen van de supranationale instellingen geen effect. Vooral de Europeanen laten zich door de Groene Kmehr ringeloren. Beseffen die laatsten trouwens wel dat aardolie en -gas niet alleen als brandstoffen dienen, maar ook noodzakelijk zijn voor de productie van kunststoffen en toepassingen in de organische chemie? Bijna elke organische stof die we gebruiken in ons dagelijkse leven is afkomstig van of gesynthetiseerd uit een chemische verbinding gewonnen door raffineren en kraken van aardolie. Of is hen dat door het spijbelen op school ontgaan? 

Jean-Marie Dedecker in een interview op Doorbraak.be 15/10/2022: ‘De groene rattenvangers hebben een volledig politiek bedrijf meegesleurd in hun waanidee, nadat ze de samenleving al van hetzelfde gif hebben doordesemd. De mensen betalen zich daar nu blauw aan.’ De groene pirouettes over kernenergie en gascentrales maken iedereen tureluurs. Aan de pruillippen van draaitol Tinne en ragebol Petra kan menige kleuter zich spiegelen. Brulkikker Meyrem en holooggekko Kristof houden zich gedeisd in het groene kroos. Zo willen ze de afstraffing bij de verkiezingen van 2024 aan zich voorbij laten gaan. Angst voor de kiezer met de zeis. Intussen mogen Bulletje en Bonestaak, jeremiërende Jeremie en nijdige Nadia, het lekkende groene bootje door het politieke moeras loodsen. 

Op 26/10/2022 presenteerde de Europese Commissie onder aanvoering van klimaattsaar Frans Timmermans haar voorstellen om nog meer en strengere regels in te voeren tegen milieuvervuiling. De persconferentie klonk als het voorlezen van een catalogus van eisen van groene niet-gouvernementele organisaties. Tendentieuze beweringen, framing en regelneverij domineerden. Het venijn zit hem in de staart. Ngo’s krijgen van de Commissie het recht om via collectieve vorderingen (class actions) van de overheid of bedrijven compensaties (schadevergoedingen) af te dwingen voor ‘gezondheidsproblemen’ van burgers. Diezelfde ngo’s ontvangen van de Europese Commissie subsidies en honoraria voor het inzetten van hun ‘expertise’ om bij de Europese Unie te lobbyen. Met bovenstaande voorstellen als resultaat. Belangenconflict? Nooit van gehoord. 

Voor de Europese Commissie gaat het naar eigen zeggen om het vervullen van een ‘zero pollution ambition of having an environment free of harmful pollution by 2050, in synergy with climate-neutrality efforts’. De strengere regelgeving voor lucht, oppervlaktewater, grondwater en de verwerking van stedelijk afvalwater past in het ruimere kader van de roemruchte Green Deal. De definitie van ‘gezondheidsproblemen’ is vaag en zet de deur open voor misbruiken door activistische interpretaties ‘pour les besoins de la cause’. Om de Green Deal te financieren, dienen nu eenmaal  inkomsten gevonden, een eufemisme voor taksen, heffingen en boetes. De zoveelste groene geldklopperij. Raming van de kostprijs voor bedrijven en overheden: zo’n 6 miljard euro per jaar (!). Kortom, de Europese Commissie wil via rechtbanken in lidstaten de doelen van de ngo’s bereiken: fondsenwerving en ideologische thema’s doordrukken tegen de democratische spelregels in aangezien de nationale en regionale parlementen zoveel mogelijk worden genegeerd.

 

 

De kunst van het oorlog voeren

 

‘Oorlogsgeleerden, genies van ’t kanon

Ge bouwt de torpedo’s en waterstofbom.

Ge schuilt achter muren en achter papier

Maar ik ken al uw kuren, uw stalen manier.

G’ hebt nooit nie gewerkt dan in het bedrijf

Dat mensen vernietigt en harten verstijft.

Ge geeft mij uw wapen, maar ge mijdt mijnen blik

En fluiten er kogels, dan schijt ge van schrik.

Ge bouwt aan ‘t verderf van leven en land

Ge steekt met uw streken de wereld in brand.

En al kan ’t u nie schelen, dat ik u verwens

Toch zijde ne vloek in de buurt van ne mens.

Ge zaait uwe waanzin, die koud is en wreed

Ge foltert m’n kinderen, ge lacht met hun leed.

En ik weet dat de schepper het denkbeeld verfoeit

Dat er menselijk bloed door uw aderen vloeit.

Crepeer voor mijn part en liefst nog vandaag

En ik volg uw kist liever rap dan te traag.

En ik zal u zien zakken in de vredige grond

En ik schrijf op uw graven: ‘Gevaarlijken hond’!

 

Dat was de vertaling (2000) die de betreurde Wannes Van de Velde gaf aan het lied ‘Masters of war’ van Bob Dylan (1963). Een tekst die jammer genoeg niets aan actualiteit heeft ingeboet. Vladimir de Hun mag zich in alle opzichten aangesproken voelen.

‘War, what is it good for? Absolutely nothing’ (Edwin Starr). Onder aanvoering van barones Ursula de Doorluchtige, verkopen de Europese sachems, waaronder Sandro Struisvogel, het wapengekletter in Oekraïne als een oorlog in Europa. Daarmee verdedigen ze de Navo- en dus de Amerikaanse belangen. Oekraïne zou pal staan voor de Europese waarden en vrijheden. Een behoorlijk cynisch compliment voor wat Transparency  International als het meest corrupte land van Europa beschouwt, met oligarchen die niet moeten onderdoen voor hun Russische evenknieën. 

Oekraïne voert in werkelijkheid een oorlog bij volmacht namens de Amerikanen, onder leiding van hun handpop Volodimir de Oorlogstrommelaar. Eigenlijk gaat het om een regionaal conflict dat voortvloeit uit een botsing tussen het Amerikaanse imperialisme en het Russische ressentiment. Voor de volledige wederopbouw van Oekraïne na de oorlog schuift Volodimir alvast de peulschil van 760 miljard euro naar voren. De Wereldbank heeft het over 350 miljard (conferentie in Berlijn dd. 25/10/2022 op aansturen van de Europese Commissie en de G7, waarvan Duitsland tijdelijk voorzitter is). Hoeveel mogen de Europese burgers annex belastingbetalers daarvan weeral ophoesten? 

Actueel stroomt er vanuit het Westen al maandelijks 10 miljard euro naar de Oekraïense regering om de economie overeind te houden. Daarnaast is er ook de steun met militair materieel, waarvoor de (vooral Amerikaanse) wapenfabrikanten zich in de handen wrijven want de reserves raken stilaan uitgeput. Hopelijk worden aan de Oekraïense regering vooraleer ze gelden voor de wederopbouw ontvangt, stringente eisen gesteld voor het uitmesten van de augiasstal van de corruptie. De president en zijn entourage daarbij niet te vergeten. 

America First is en blijft het motto.

De Verenigde Staten bereiken inmiddels een dubbel doel: geostrategische tegenstander Rusland verzwakken en economische rivaal de Europese Unie onderuithalen. America First is en blijft het motto. De megalomane, losgeslagen, narcistische maffiabaas Donald the Menace stuurde de VS richting isolationisme met een voornamelijk binnenlandse agenda. De geslepen, geniepige, nostalgische carrièrekrokodil Sleepy Joe droomt van een unipolaire wereld met de VS als dominante wereldmacht. Daartoe hanteert hij vooral een buitenlandse agenda. De Europese ersatzleiders staan erbij en kijken ernaar. Het lijkt paradoxaal, maar veel meer dan Trump is Biden de man van het Amerikaanse militair-industrieel complex, zoals de oorlog in Oekraïne aantoont. Hij is gepokt en gemazeld in het Washingtonse establishment, waar Trump altijd een outsider zal blijven. 

In zijn De Tijd-column Paleis der Natie bespreekt Rik Van Cauwelaert op 05/11/2022 het pas verschenen boek ‘Diplomatic Skills - The Basics’ van Johan Verbeke, gewezen ambassadeur in Washington en Londen en permanente vertegenwoordiger van België bij de Verenigde Naties in New York. Hij citeert daarbij voormalig VN- en OVSE-topman Michael Graf von der Schulenburg: ‘In Oekraïne staan twee kernmachten tegenover elkaar, Rusland en de Verenigde Staten, terwijl een derde, China, vanuit de coulissen meekijkt. Alleen al daarom streven we beter naar vrede dan dat we de oorlog voortzetten. Dat kan alleen door diplomatie, want vertrouwen op een militaire oplossing, als dat al mogelijk zou zijn, brengt geen vrede en legt wellicht de basis voor een volgend conflict.’ 

‘Het opzet van de diplomatieke onderhandeling is niet bepalen wie gelijk of ongelijk heeft’, schrijft Johan Verbeke. ‘Dat mag schokkend klinken, maar het is niet anders. Diplomaten staan vaak voor controverses en geschillen die slecht gedefinieerd zijn, maar die hoe dan ook moeten worden uitgeklaard. Wie een tegenstelling definieert in termen van goed en kwaad zit op het verkeerde spoor, namelijk van het bepalen wie gelijk en wie ongelijk heeft. Een diplomatieke onderhandeling is niet voor tere zielen, want het gaat daar over belangen, niet over waarden en rechten. De Oekraïners zullen dat merken als ze straks moeten onderhandelen over de Krim. Is het uiteindelijke compromis rechtvaardig? Dat weten we niet. Wat we wel weten is dat de partijen in het dispuut het erover eens werden en ermee kunnen leven. Zij zijn finaal de scheidsrechters over wat rechtvaardig is aan het compromis.’ Zo zal het uiteindelijk ook gaan tussen Oekraïne en Rusland. Hoe vlugger, hoe beter. 

Door de oorlog bij volmacht in Oekraïne is de militaire en economische afhankelijkheid van Europa tegenover de Verenigde Staten alleen maar toegenomen. De Europese Unie lijkt vooral zichzelf de das te hebben omgedaan met een chaotische energiepolitiek, die ideologie boven economie plaatst, en de boemerangsancties tegen Rusland. Marc De Vos, hoogleraar arbeidsrecht UGent en VUBrussel, medestichter van denktank Itinera, in Trends van 01/09/2022: ‘Onder Trump was America First vooral een slogan. Onder Biden is het een systematische strategie. Met Amerika leidt de voormalige kampioen van de globalisering zowaar de deglobalisering via een storm van nationalistische en protectionistische planning.’

Crouching tiger, hidden dragon

China, die andere wereldmacht, geostrategisch, economisch en militair, plooit zich als reactie op de Amerikaanse drijverijen enigszins terug op zichzelf, maar Emperor Xi is niet van plan internationaal de kaas van zijn brood te laten eten (Belt and Road Initiative of Nieuwe Zijderoute). China is de op een na grootste economie ter wereld, na de Verenigde Staten. Het land heeft heel wat sleutels in handen die vitaal zijn voor de klimaattransitie. Zo heeft China een marktaandeel van 92% in permanente magneten op basis van zeldzame aardmetalen, essentieel voor windturbines, zonnepanelen en batterijen voor elektrische auto’s. China domineert de wereldmarkt van die zeldzame aardmetalen (58% van de productie, 85% van de raffinage in 2020), ook cruciaal in halfgeleiders, smartphones, computers, autokatalysatoren, telescopische lenzen, kankergeneesmiddelen, defensiemateriaal. China is bovendien een topleverancier van grondstoffen als lithium en kobalt. 

De Europese Unie heeft er niet het minste belang bij dat de VS ook de Chinezen tegen zich in het harnas jagen, zoals Nancy Pelosi, toen voorzitster van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, heeft proberen te doen met haar provocerend bezoek aan Taiwan in augustus van dit jaar. ‘De VS spelen de laatste tijd weer heel duidelijk de kaart van de afschrikking’ (luitenant-generaal b.d. Mart de Kruif, voormalig commandant van de Nederlandse landstrijdkrachten, in een interview in Humo van 31/10/2022).  Wat Oekraïne betreft, voegt De Kruif daaraan toe: ‘Het is in het belang van ons allen om dit niet te laten verzanden in een ‘frozen conflict’ (bevroren conflict). Ik hoop dat China en de VS hun verantwoordelijkheid opnemen en zorgen dat Rusland en Oekraïne aan tafel gaan zitten. Want op het slagveld zal deze oorlog niet worden beslist. Er zal dus een diplomatieke oplossing moeten worden gezocht.’ 

Europa is mondiaal de grootste consumentenmarkt, maar op het vlak van veiligheid, energie, grondstoffen en export zijn wij het meest afhankelijke deel van de geïndustrialiseerde wereld.

Zonder de relatie met de VS op het spel te zetten, moet de EU haar eigen koers varen ten aanzien van productfabrikant en -leverancier China, dat Europa als afzetmarkt nodig heeft. Het ideologisch antagonisme laten escaleren tot een confrontatie, is contraproductief en in het voordeel van onze economische concurrenten zoals, jawel, de Amerikanen, die zelf heel wat grondstoffen bezitten en energie-onafhankelijk zijn door de winning van schalieolie en -gas. Bovendien hebben ze nog altijd een onmiskenbare technologische voorsprong. Zelfs een ezel stoot zich geen tweemaal aan dezelfde steen. 

De Duitse bondkanselier Olaf Scholz laat zich wat China betreft, alvast niet aan de ketting leggen door de Amerikanen, in tegenstelling tot Ursula barones von der Leyen, de voorzitster van de Europese Commissie. Hij zet zijn hakken in het zand en stelt als primaire reflex het Duitse belang voorop. Daarin verschilt hij in wezen niet van zijn voorgangster Angela Merkel, al pakt ‘Schweinchen Schlau’, het slimme biggetje (uit ‘De wolf en de drie biggetjes’) het minder subtiel aan dan ‘Mutti’. Wat is trouwens het verschil tussen ‘Deutschland zuerst’ en ‘America first’? Semantiek? 

In de aanpak van de energiecrisis is Duitsland alvast als einzelgänger opgetreden in het sluiten van akkoorden met Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten, voor de levering van vloeibaar aardgas, en in het aangaan van leningen op de kapitaalmarkten om 200 miljard euro steun te kunnen verstrekken (tot einde 2023) aan Duitse gezinnen en bedrijven. Een soloslim die de Europese collega’s, de Franse president Emmanuel Macron voorop, niet hebben kunnen appreciëren omdat daardoor de Europese eenheid onder druk komt te staan op een ogenblik dat er een economische krimp met zelfs recessiegevaar dreigt, en nieuwe EU-begrotingsregels dienen opgesteld. De vrees leeft dat niemand het Duitse tempo kan volgen. Ook voor de modernisering en vernieuwing van de defensiecapaciteit gaat Olaf Scholz voor een eigen Duitse marsroute. Bij de aankoop van gevechtsvliegtuigen en luchtafweergeschut kiest zijn regering voor zakendoen met de Amerikanen en de Israëli’s eerder dan zich in te schrijven in een Europees initiatief. Voor Frankrijk en de ambities van Emmanuel Macron is dat alles een kaakslag, une gifle. 

China. Is het een partner, een concurrent of een rivaal? De Europese Unie is er nog niet helemaal uit, want de economische en politieke belangen botsen. Maar voor Duitsland is China een economisch zwaargewicht. Het is de grootste handelspartner, met een balans van ruim 245 miljard euro in 2021. De export bedroeg 103,6 miljard, de import 141,8 miljard. Bedrijven als Volkswagen, Mercedes-Benz, BMW, Siemens, BASF, Bayer, Allianz en Deutsche Bank doen er goede zaken en Scholz wil dat graag zo houden. Hij is een man van dossiers, cijfers en rationele argumenten, die zijn besluit al heeft genomen vooraleer hij anderen inlicht, zowel in Duitsland als in Europa en de Navo. Wat wel eens kan wringen. Niettemin, waar sommige Europese leiders de Chinese ambities wantrouwen, kiest Schweinchen Schlau resoluut voor de dialoog. China ontlopen is in de wereldhandel sowieso onmogelijk. Een modus vivendi is noodzakelijk. 

 

 

De Chinese staatsrederij China Ocean Shipping Company (COSCO) bezit behalve in Antwerpen (20% van de Antwerp Gateway Terminal) en Zeebrugge (90% van de CSP Zeebrugge Terminal) containerterminaloperatoren in de havens van Rotterdam (17,85% van de capaciteit), Genua (40%), Valencia (51%), Bilbao (39,51%), Piraeus (100%) en binnenkort ook in Hamburg (24,9%). Het heeft een meerderheidsparticipatie (67%) in de volledige haven van Piraeus (Athene), die het heeft uitgebouwd tot de grootste passagiershaven in Europa en de tweede grootste in de wereld. COSCO is geen uitzondering. China Merchants Port Holdings Company (CMP), een andere Chinese overheidsonderneming, heeft in Marseille (25%) en Birżebbuġa (Malta Freeport - 25% ) eveneens containerterminals in handen. Hutchison Port Holdings, eigendom van een conglomeraat uit Hongkong, beheert naast containerterminals in Rotterdam, Barcelona, Harwich en Felixstowe, ook de binnenhaventerminal van Willebroek. Het geheel maakt deel uit van de Chinese Maritieme Zijderoute. 32% van alle transport in de wereld via het water is Chinees. 

Doemdenkers en zwartkijkers beschouwen de investeringen in Europese havens als de bruggenhoofden voor een Chinese overheersing van Europa, als potentiële instrumenten van economische chantage en intimidatie, wat volgens hen ook geldt voor de handel in zeldzame aardmetalen. Jonathan Holslag in een rapport dd. 04/10/2022 voor de Europese Unie: ‘China maakt geen onderscheid tussen economie en politiek. Met zijn koopvaardij streeft China naar politieke dominantie. Economische, politieke en militaire ambities gaan ook in Bejing hand in hand. Elk Chinees schip is een oorlogsschip.’ Een overtrokken redenering. 

Met die overheersing zal het zo een vaart niet lopen. Het is weinig waarschijnlijk dat de Chinezen zich laten inspireren door de Amerikaanse avonturen en hun invasies in o.m. Vietnam, Afghanistan en Irak waar ze de democratie manu militari wilden installeren. Dat strookt niet met het Chinese pragmatisme zoals verwoord door Deng Xiaoping: ‘Het maakt niet uit of de kat zwart of wit is, zolang ze maar muizen vangt’. Overigens, fulmineren tegen China, maar de mensenrechtenschendingen in Saoedi-Arabië (gewiekst manipulator bij uitstek van de olieprijs), Qatar (heraut van het conservatieve wahabisme), de Verenigde Arabische Emiraten (Dubai als toevluchtsoord voor veroordeelde criminelen en voortvluchtigen) en Israël (Palestina) systematisch door de vingers zien, is van een stuitende hypocrisie, zowel van de VS als van Europa. 

De huidige waarschuwingen aan het adres van Duitsland tegen China hebben ook te maken met de lessen te trekken uit de Duitse afhankelijkheid van Russisch aardgas als gevolg van de toenaderingspolitiek van voormalig bondskanselier Angela Merkel (‘Wandel durch Handel’). Die afhankelijkheid is niet ontstaan door de handelsrelaties met Rusland, maar door de desastreuze Energiewende, het sluiten tegen uiterlijk 2022 van alle Duitse kerncentrales, beslist na de kernramp in het Japanse Fukushima (2011) en bedoeld om de Duitse Grünen de wind uit de zeilen te nemen. Het zoveelste voorbeeld van kortetermijndenken. Huidig bondskanselier Olaf Scholz heeft de afschakeling van twee van de drie overgebleven kerncentrales inmiddels uitgesteld tot 15/04/2023. 

Op 04/11/2022 heeft Schweinchen Schlau alvast als eerste westers staatshoofd sinds het uitbreken van de covid-pandemie, een blitzbezoek gebracht aan de Chinese leider Xi Jinping, nog maar net herbenoemd als president, voor een derde termijn. Als autocraat in een totalitair systeem met massale digitale surveillance, trekt Xi steeds meer macht naar zich toe, zoals destijds Grote Roerganger Mao Zedong. In zijn beleid legt hij de nadruk op stabiliteit, zelfredzaamheid, strijd tegen corruptie en bewaking van de nationale veiligheid. Met China streeft hij niet zoals de VS naar unipolaire werelddominantie, één supermacht die de dienst uitmaakt, maar naar een multipolaire wereldorde waarin China en andere opkomende economieën als India en Brazilië een sterkere positie hebben dan in het huidige systeem van Verenigde Naties, Internationaal Monetair Fonds, Wereldbank en G7, dat door het Westen na de Tweede Wereldoorlog is uitgebouwd. Vergeten we daarbij niet dat het Chinese regime er na de dood van Mao in geslaagd is met een duizelingwekkende economische groei 800 miljoen mensen uit de armoede te tillen, zoals de Wereldbank beaamt. 

Voor de Europese Unie is zowel geostrategisch als economisch, waakzaamheid geboden in de omgang met China, maar ook met de Verenigde Staten en op termijn Rusland, dat hoe dan ook een buurland in Europa blijft. Dat is nog wat anders dan systematisch een vijandbeeld creëren om het eigenbelang en de eigen ideologie te laten zegevieren. In die attitude zit het conflict permanent ingebakken, sluimerend of acuut. Een onafhankelijke, evenwichtige, vooruitziende opstelling zonder ijle demonstraties van morele superioriteit, vergt leiderschap dat in de Europese Unie vandaag nauwelijks aanwezig is, zeker niet op het niveau van de Europese Commissie, die graag die rol naar zich toetrekt, maar daar noch de competentie noch de bevoegdheid toe heeft. Dat is de crux. 

In de huidige stand van zaken kunnen we niet anders dan concluderen dat Uncle Joe heimwee heeft naar de Koude Oorlog

The evil empire (bis)

De VS hebben China alvast geïdentificeerd als hun belangrijkste vijand en proberen de economische en technologische opgang van het Middenrijk te dwarsbomen. Zo heeft Uncle Joe op 10/10/2022 verregaande maatregelen aangekondigd om de ontwikkeling van de chipindustrie in China af te remmen. Hij beperkt de uitvoer van geavanceerde chips die voor artificiële intelligentie en kwantumcomputers worden gebruikt, maar ook voor militair materieel zoals telegeleide precisieraketten. Hij  verstrengt ook de regels over de verkoop van halfgeleiders aan bedrijven die in Chinese handen zijn. De Amerikaanse president wilde niet wachten op diplomatieke pogingen om andere landen die chiptechniek produceren, zoals Nederland en Japan, achter zich te krijgen. Zijn ambitie blijft nochtans de regels door te trekken naar alle bedrijven, waar ook ter wereld, die Amerikaanse technologie gebruiken om chips te maken. 

Amerika schrijft de wereldwijde chipmarkt alvast de spelregels voor: met een 139 pagina’s tellend document vol exportbeperkingen willen de VS voorkomen dat China zelf geavanceerde chips produceert of deze technologie koopt bij Amerikaanse bedrijven (‘Department of commerce -Implementation of Additional Export Controls: Certain Advanced Computing and Semiconductor Manufacturing Items; Supercomputer and Semiconductor End Use; Entity List Modification’). Bedrijven in de techwereld - zowel toeleveranciers als chipfabrikanten - proberen deze tsunami aan maatregelen te verwerken. Nu al is er economische schade voor de halfgeleiderindustrie. Amerikaanse toeleveranciers van chiptechnologie als Applied Materials, Nvidia en Advanced Micro Devices (AMD) hebben omzetverlies en winstwaarschuwingen aangekondigd. De Chinese import is goed voor een waarde van ongeveer 400 miljard dollar per jaar.

Ook buiten de VS worden de gevolgen gevoeld: de Nederlandse chipmachinefabrikant ASML (wereldleider in lithografietechnologie, zijn ‘extreme ultraviolet lithografie’-machines kosten 150 miljoen dollar per stuk) heeft zijn Amerikaanse medewerkers opgedragen om voorlopig niet te werken voor Chinese klanten, totdat duidelijk is dat er geen regels overtreden worden. Het Zuid-Koreaanse Samsung, grote fabrikant van geheugenchips, verwacht een omzetdaling met een derde. De nieuwe voorschriften raken de ondernemingen in de Chinese technologie- en chipindustrie in de volle breedte. Ze komen op de zogeheten Entity List. Amerikaanse bedrijven, of bedrijven die Amerikaanse technologie gebruiken, mogen niet zonder vergunning van het Bureau of Industry and Security (BIS) naar bestemmingen op die lijst exporteren. In de praktijk komt dit vaak neer op een verbod. 

Het eenzijdige Amerikaanse optreden stuurt aan op het loskoppelen van China van de rest van de technologiewereld, een doelstelling waarvan de Europese Unie zich gelukkig op dit ogenblik distantieert. Hopelijk blijft dat ook zo en ziet de EU eindelijk in dat de Amerikaanse en Europese belangen niet noodzakelijk met elkaar sporen, integendeel. China-expert Paul Triolo (o.m. Albright Stonebridge Group, Center for Strategic and International Studies en Council on Foreign Relations): ‘De VS heeft in wezen de oorlog verklaard aan het vermogen van China om het gebruik van high-performance computing voor economische en veiligheidsdoeleinden te bevorderen.’ 

Het slechtst denkbare scenario is dat China zich door de maatregelen zo in het nauw gedreven voelt dat het de handen uitstrekt naar de chipindustrie in Taiwan, die voornamelijk via Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), meer dan de helft van alle halfgeleiders in de wereld levert (een derde van de processorchips van alle pc’s, vrijwel alle chips voor smartphones, artificiële intelligentietoepassingen, datacenters, gsm-torens). Een Chinese invasie van de eilandstaat zou de wereld in een crisis zonder weerga storten. De schade zou in de honderden miljarden dollar lopen als slechts één van de TSMC-productiefaciliteiten zou uitvallen. Is America First dat waard? Zijn er geen gelijkenissen met het Groot-Rusland of Russkiy Mir (de Russische leefwereld) van Vlad Grozni?  

In het verleden heeft China al bewezen over een grote veerkracht te beschikken om oplossingen te vinden voor economische en technologische obstakels. Analysys Mason en The Boston Consulting Group, toonaangevende adviesbureaus, stellen in recente rapporten dat China met voor minstens 1.000 miljard dollar aan basisinvesteringen binnen drie tot vier jaar zelfvoorzienend kan zijn op het gebied van chips (met grote kwantiteit in productie) en bovendien dat de VS met deze ideologisch gemotiveerde restricties zichzelf in de voet schieten. Zie ook het boek ‘Chip War: The Fight for the World's Most Critical Technology’ (04/10/2022) van Chris Miller, hoogleraar internationale geschiedenis aan Tufts University (Boston) en Eurasia Research Director van het Foreign Policy Research Institute. 

Kortzichtigheid, profileringsdrang en gebrek aan anticipatievermogen zijn een permanent euvel bij het huidige politieke personeel, in buiten- en binnenland. Echte staatslieden moet je zoeken met de lamp van Diogenes. Probeer voor de aardigheid eens het omgekeerde scenario voor te stellen, namelijk dat China de VS zou boycotten op technologisch vlak of vandaag gewoonweg in de levering van zeldzame aardmetalen. De storm van verontwaardiging in het Westen zou huizenhoog zijn, niet te stuiten. In de huidige stand van zaken kunnen we niet anders dan concluderen dat Uncle Joe heimwee heeft naar de Koude Oorlog en eerder conflicten opzoekt dan ze te willen beëindigen of beheersen zoals zijn directe Democratische voorgangers dat deden: Jimmy Carter, Bill Clinton, Barack Obama. Een verontrustende vaststelling. 

Doordenker

Door woke-media verguisde journalist en dissident Alain Grootaers op Doorbraak.be 13/10/2022: ‘De westerse democratieën zijn gekaapt door multinationals, niet-gouvernementele organisaties en privaat gesponsorde ‘goede doelen’, door supranationale instellingen als de Europese Unie, de Verenigde Naties en de Wereldgezondheidsorganisatie. Wat overblijft aan macht en beslissingsrecht voor de politici die wij hier verkiezen, zijn de kruimels die van tafel vallen, waarop de schrale en kale politieke kippen zich storten met een illusoir vertoon van pluimen als waren ze trotse pauwen. De verkiezingen die elke vier jaar (of desnoods vroeger) worden georganiseerd zijn niet meer dan de schaduwen in Plato’s grot. We denken dat wat we zien de realiteit is, terwijl het eigenlijk niet meer is dan een schimmenspel.’ Op naar de ultieme hallucinatie in 2024. 

 

Marc Peeters, 14 november 2022.